SƠNNAM
ẤN TƯỢNG
300 NĂM
Lần thứ 6. Nguyên soái của quân Trịnh là Lê Thời
Hiến cố gắng lần chót bắn súng lớn lên thành, xua
quân tràn lên lũy, đánh xáp lá cà rồi nửa đêm bèn ra
lịnh rút lui...
Quân chúa Trịnh sau đó tuyên bố đại thắng vì đã
chận được cuộc tấn công của chúa Nguyễn. Bên chúa
Nguyễn cũng tuyên bố đại thắng vì đã ngăn được cuộc
tấn công lớn của đối phương.
Bên chúa Nguyễn cố làm phận sự còn lại: lập đàn để
tế các chiến sĩ đã hy sinh, tế cả hai bên lũy. Lính của
Trịnh và của Nguyễn đã hy sinh, máu Việt Nam đổ quá
nhiều. Nhờ vậy, từ đó sông Gianh được xem như ranh
giới, cả nước ổn định suốt một thế kỷ, tạo điều kiện cho
chúa Nguyễn rảnh tay, lo xử lý phía Nam, để hơn 20
năm sau, Nguyễn Hữu Cảnh vào Biên Hòa - Sài Gòn
rồi tìm cách ổn định phía đồng bằng sông Cửu Long.
Sau đó lúc Tây Sơn dấy binh, quân chúa Trịnh tràn
qua lũy dễ dàng, dịp cho Lê Quý Đôn từ Bắc Hà đi theo
rồi biên soạn bộ Phủ Biên Tạp Lục quý giá.
Lũy Thầy ở Đồng Hới, còn gọi lũy Trấn Ninh (ở địa
phận xã Trấn Ninh). Đến khi gần chấm dứt cuộc chiến
giữa Tây Sơn và Nguyễn Ánh lại xảy ra trận đánh dữ
dội, nêu danh muôn thuở nữ tướng Bùi Thị Xuân. Hồi
còn học tiểu học, đọc Sử ký giáo khoa thư thấy vẽ hình
nữ tướng họ Bùi cỡi ngựa với chú thích: “Bùi Thị đốc
chiến thành Trấn Ninh”. Khi Nguyễn Ánh vừa ra chiếm
được Huế, vua Tây Sơn sai Nguyễn Quang Thùy rút về
