SƠNNAM
ẤN TƯỢNG
300 NĂM
tên Việt gian từ Nam Kỳ đến chi viện? Nhưng vài tên
Pháp đầu sỏ đã ủng hộ việc ấy, thế là Trần Bá Lộc huênh
hoang, cho khắc con ấn với chữ Tổng đốc Thuận Khánh
(Bình Thuận và Khánh Hòa) để sử dụng, đồng thời lại
chiêu mộ hơn 1.000 lính mã tà, đưa vào trại Ô Ma ở
Sài Gòn (dành cho lính Việt theo Pháp) để tập dượt.
Vì Mai Xuân Thưởng ẩn lánh nơi rừng núi, thuộc lãnh
thổ của Trung Kỳ nên việc làm của Trần Bá Lộc quả
là ngạo nghễ, khinh thường năng lực quân đội Pháp.
Lộc ngấm ngầm cho rằng Pháp bất tài, chỉ hắn ta mới
đủ mưu trí làm một việc mà từ lâu quân đội hùng hậu
của Pháp không tài nào làm nổi. Hơn nữa, thâm ý của
Lộc là sau khi bình định, Pháp sẽ cho hắn ta làm chức
Tổng đốc Khánh Hòa, Bình Thuận rồi hai tỉnh này sẽ
nhập vào Nam Kỳ, vì sở phí cuộc chinh phạt được nhà
cầm quyền Nam Kỳ tài trợ! Nhưng Lộc quá ngây thơ,
người Pháp đã có sách lược lớn, không muốn làm mất
thể diện vua An Nam quá mức, e xúc phạm đến những
kẻ sĩ đang căm phẫn. Hơn nữa, dầu hai tỉnh nói trên
thuộc về Nam Kỳ hoặc Trung Kỳ thì người Pháp vẫn
nắm mọi quyền hành. Bình Thuận (kể luôn Phan Rang)
là đất nghèo nàn, thời bấy giờ. Hắn mở cuộc hành quân,
khủng bố tàn nhẫn, với thủ đoạn từng áp dụng ở đảo
Phú Quốc khi vây bắt nghĩa quân Nguyễn Trung Trực
năm 1868 hoặc đàn áp cuộc khởi nghĩa Thủ khoa Huân
năm 1875 ở Mỹ Tho: bắt bớ và tra tấn thân nhân của
nghĩa quân và của chính Mai Xuân Thưởng. Tra tấn
