253
có chừng 9.000 người bổn xứ thu nhập đến 6.000 đồng/
mỗi năm. Cụ thể là giới điền chủ Việt, thương gia người
Hoa giàu sang hơn người Âu (6.000 đồng so với 5.000
đồng, tính theo giá lúa trung bình là 75 xu một giạ). Số
người bổn xứ giàu sang hơn người Âu này gồm:
500 người ở miền Bắc,
100 người ở miền Trung
1.400 người ở Cao Miên, và
8.000 người ở Nam Kỳ.
Đây là con số bình quân, chớ như công tử Bạc Liêu
thì thu nhập đến mức nào? Lại còn nhiều công tử vườn
mà địa bàn ăn chơi quanh quẩn vùng Hậu Giang, hoặc
các điền chủ cho con đi học bên Pháp để lấy danh, mãi
thi rớt bằng Tú tài!
Paul Bernard đã chịu khó dành riêng cho hơn 2 trang
sách, để đi sâu vào tình huống cụ thể của một tá điền
phía Tây Nam Bộ. Bấy giờ là kinh tế toàn cầu khủng
hoảng, Nam Bộ chịu ảnh hưởng nặng nhất vì độc canh
nghề ruộng. Tính thu nhập bằng tiền Đông Dương,
những năm 1931, mỗi giạ bán bình quân 64 xu, năm
1932 mỗi giạ chỉ còn khoảng 45 xu! Tuy khó khái quát
vấn đề nhưng phải khái quát. Paul Bernard phỏng định
sản lượng lúa làm ra thì điền chủ hưởng 75 phần trăm,
tá điền hưởng 25 phần trăm! Như vậy không chính
xác vì lúc thất mùa, cha mẹ đau nặng, vay nợ làm mùa
xong, đóng tất cả 100 phần trăm cho điền chủ mà vẫn
còn thiếu.
