SƠNNAM
TIẾP CẬN VỚI
ĐỒNG BẰNG
SĨNG CỬU LONG
cho xác đừng trôi nổi. Hoặc đóng bốn cây cọc như chữ
X, gọi giá tréo để treo xác người chết nhô lên mặt nước,
diều quạ kêu ỏm tỏi, lượn lên đáp xuống, trông thảm
thương. Gần đây lại bày ra tẩn liệm với toàn là cát (loại
cát xây dựng), rồi ngâm quan tài xuống nước lũ cố định
trên mặt ruộng. Nước giựt xuống sẽ đào huyệt chôn trọn
cái quan tài, đắp nấm mộ, như vậy người còn sống sẽ
được yên tâm hơn, vì đã chăm sóc thân nhân đến mức
tối đa, ít ra nấm mộ cũng yên ổn trên mặt ruộng được
6 tháng, rồi lấp vùi dưới nước vào mùa lũ.
Trong ánh mắt của người khoảng 70 tuổi ngày nay,
chập chờn những ấn tượng sâu sắc mà người trẻ hơn
chừng 10 tuổi không có. Nào là những căn chòi nước
ngập lé đé ở U Minh tuy đã đắp nền, khách vào thăm,
đến và về không cần thưa hoặc trình gì cả. Nhà không
vách, cửa sơ sài, có gì mà ăn cắp? Phong lưu nhất không
là uống rượu, nhưng là uống chút trà thô, ăn miếng đường
thẻ. Ô hô, một chất dinh dưỡng quan trọng là vị ngọt,
con người thiếu chất ngọt thì khó sống, mặt mày kém
tươi. Từng con ba khía đã đào hang bên vách, cứ chạy ra
chạy vào như quen mặt với chủ nhà. Muỗi nhiều, không
làm hại trực tiếp mạng sống con người, nếu cần thì đặt
cái bếp un khói đâu đó ấm cúng. Không báo chí, sách
vở (khó tìm người biết chữ quốc ngữ) thì kể chuyện, gần
nhưng có thật cho vui. Thí dụ như xứ này thỉnh thoảng
còn ma xuất hiện vào khoảng 8 giờ tối! Bơi xuồng đi
chơi, chợt thấy có vật gì lạ xuất hiện giữa con rạch, hai
