81
cũng gọi Trấn Biên), quan Khâm mạng là Yến Vũ Hầu,
Tham mưu là Minh Lộc Hầu và Cai đội Xuân Thắng
Hầu đem ba ngàn quân, di chuyển suốt hai tuần (tuần
thời xưa là 10 ngày) đến lập căn cứ Mỗi Xuy (Mô Xoài).
Mô Xoài được xác định là Núi Dinh, gần Bà Rịa ngày
nay; ngọn đồi nhỏ với rừng xoài nguyên sinh mọc rậm
rạp. Trịnh Hoài Đức viết rằng khi ấy người Việt “lưu
dân” đã đến ở chung với người Khơme để khai khẩn
ruộng đất.
Yến Vũ Hầu của đất Phú Yên là ai? Ông đã đến Bà
Rịa, nhưng tại Long An (trong thị xã Tân An ngày nay)
còn địa danh Giồng Cai Yến (nói trại là Cánh Én), ở
vị trí lăng mộ Nguyễn Huỳnh Đức. Rất có thể dịp ấy,
Yến Vũ Hầu đã yểm trợ lưu dân đi xa hơn đất Sài Gòn
ngày nay. Sự việc nói trên xảy ra đời Hiền Vương lúc
Trịnh - Nguyễn phân tranh đang hồi căng thẳng, chưa
phân thắng bại. Rõ ràng là Hiền Vương vừa đánh chúa
Trịnh, vừa nỗ lực mở rộng địa bàn vào phía Nam. Cai
cơ Hùng Lộc góp phần mở đất đến Phan Rang, đặt hành
dinh ở Nha Trang.
*
* *
Cuộc phân tranh kết thúc. Bên nước Chân Lạp xảy ra
tranh chấp giữa phe phái hoàng tộc, nhờ chúa Nguyễn
can thiệp. Hiền Vương cho Nguyễn Dương Lâm ở Nha
Trang vào làm Thống suất, Nguyễn Diên Phái làm Tham
