đất chẳng có nên tôi tính đi tìm chỗ rộng đất. Nhân dịp họ cho đi tàu không
mất tiền nên tôi kéo gia đình đi thôi.
- Cụ dự tính sẽ vào định cư ở vùng nào?
- Tôi muốn vào Thủ Dầu Một, tôi có nghề cạo mủ cao su, không biết
họ có cho mình được đúng ý nguyện hay không.
Trên sàn tàu đã phô bày ra tất cả hoàn cảnh riêng tư của đám người di
tản. Kẻ có tội ác, kẻ phản bội, bọn lưu manh đĩ điếm, người bị lừa bịp, hù
dọa. Cũng có người ra đi chỉ vì mưu kế sinh nhai đơn thuần. Và tôi thấy tự
hào là trong cái sự phân cực đầy cặn bã rác rưởi ít nhất cũng còn có hai
chúng tôi là những hạt giống tốt cho sự nghiệp cách mạng của dân tộc.
Sáng 22 tháng 8, tàu Monte Carlo cập bến cảng Sài Gòn. Hai chúng
tôi xuống tàu và theo bước đoàn người mệt mỏi vì năm ngày đêm say sóng,
đến trại đón tiếp những người Bắc di cư. Đã có những sọt bánh mì bố thí
chia cho từng người. Chúng tôi nhận những của đó để giảm bớt chi tiêu vì
trước mắt chia biết dựa vào đâu. Những người giàu có, họ đi thẳng tới
khách sạn hoặc có bà con, xe cộ đón sẵn. Đến đây tôi mới biết là đám dân
di cư sẽ được đưa tới Hố Nai chứ không phải ở trong thành phố. Người ta
gọi tên từng người qua loa phóng thanh để lên xe ô tô tải. Hai chúng tôi bàn
nhau lui lại. Chúng tôi đến xin các viên chức điều hành ở bến cảng cho
phép chúng tôi dừng lại ở thành phố để tìm người nhà. Họ đưa cho chúng
tôi luộc thảnh giấy:
- Xin ông bà khai cho địa chỉ của thân nhân.
Nhìn tờ khai của tôi, người điều hành nhún vai:
- Địa chỉ ở khách sạn đâu có cố định. Nếu họ rời khỏi khách sạn rồi thì
sao?
