xã giao đồng tình của anh càng thêm ý vị, vì những tính chất đó anh coi là
đặc trưng của cuộc sống nói chung. Nhưng từ những tháng đầu tiên vợ anh
có mang đã xuất hiện một điều gì đó mới mẻ, bất ngờ, khó chịu, nặng nề và
không lịch thiệp, điều anh không ngờ tới và không có cách nào tránh được.
Ivan I lyich tưởng như de gaité de coeur (12) vợ anh đã phá hoại cuộc
sống dễ chịu và lịch sự của anh một cách vô cớ, cô ta ghen bóng ghen gió,
đòi hỏi anh phải săn sóc cô ta, sinh sự đủ mọi chuyện và gây ra những cảnh
khó chịu, thô bỉ.
-----
(12) Do tính nhõng nhẽo (tiếng Pháp).
Thoạt đầu, Ivan I lyich hy vọng thoát ra khỏi tình trạng khó chịu đó
bằng chính cái thái độ lịch thiệp thoải mái đối với cuộc sống, là thái độ
trước đây đã cứu giúp anh. Anh thử bỏ qua coi như không biết tới tâm trạng
của vợ, tiếp tục sống một cách thoải mái và dễ chịu như trước, mời bạn đến
chơi nhà đánh bài, tự mình đi đến câu lạc bộ hoặc đến chơi bè bạn. Nhưng
một lần, vợ anh bắt đầu mắng nhiếc anh một cách gay gắt bằng những lời lẽ
thô tục, và rồi cô ta tiếp tục mắng nhiếc anh một cách dai dẳng, đến nỗi khi
anh không thực hiện những yêu cầu của cô ta, rõ ràng cô ta đã quyết định
một cách cứng rắn là sẽ không ngừng mắng nhiếc cho tới khi nào anh chịu
khuất phục, nghĩa là cho tới khi anh phải ngồi nhà và cũng buồn thỉu buồn
thiu như cô ta. Điều này làm cho Ivan I lyich khiếp sợ. Anh hiểu rằng cuộc
sống lứa đôi - ít ra là với vợ anh - không phải bao giờ cũng làm tăng thêm
vẻ lịch thiệp và những thú vị trong cuộc sống, mà ngược lại nó thường hủy
hoại những cái đó và vì thế cần phải che chở cho mình khỏi những sự hủy
hoại đó. Ivan I lyich bắt đầu tìm tòi các phương cách để làm việc đó. Công
vụ là điều mà Praskôvia Phêđôrốvna phải coi trọng. Ivan I lyich đã dùng
công vụ và những chức trách của mình để đấu tranh với vợ, nhằm ngăn
riêng cái thế giới độc lập của mình ra.
