Vị bác sĩ nói rằng, cái này và cái nọ chứng tỏ rằng trong người ông có
chuyện này và chuyện nọ, nhưng nếu như việc nghiên cứu không khẳng
định cái này và cái nọ ấy, thì phải giả định rằng ông bị bệnh nọ và bệnh kia.
Nếu như cho rằng ông bị thế này thì lúc đó, ... Đối với Ivan I lyich, chỉ có
mỗi một câu hỏi là quan trọng: Tình trạng của ông có nguy hiểm hay
không? Nhưng vị bác sĩ không đếm xỉa gì đến câu hỏi không đúng chỗ đó.
Theo quan điểm của bác sĩ đó là một câu hỏi phù phiếm và không đáng bàn
cãi. Chỉ còn có việc cân nhắc các khả năng: Thận di động, viêm chảy mãn
tính, và bệnh manh tràng. Không có vấn đề về sự sống chết của Ivan I
lyich, chỉ có sự tranh cãi giữa thận di động và manh tràng. Và vị bác sĩ giải
quyết một cách xuất sắc cuộc tranh cãi đó ngay trước mặt Ivan I lyich; ông
thiên về bệnh manh tràng và rào đón thêm rằng nếu như việc thử nước tiểu
đưa ra những chứng cớ mới, thì lúc ấy vấn đề sẽ được xem xét lại. Chính
bản thân Ivan I lyich cũng đã giải quyết một cách xuất sắc đúng như vậy
hàng nghìn lần đối với các bị cáo. Vị bác sĩ cũng đắc ý, vui vẻ đưa ra lời
nhận xét tóm tắt xuất sắc của mình, thậm chí còn ngước mắt lên phía trên
kính để nhìn bị cáo của mình. Từ nhận xét tóm tắt của bác sĩ, Ivan I lyich
rút ra kết luận rằng bệnh tình của mình trầm trọng, đối với bác sĩ và có lẽ
đối với mọi người thì đằng nào cũng thế thôi, còn đối với ông thì gay go.
Kết luận đó làm cho Ivan I lyich bực bội một cách bệnh hoạn, khiến cho
ông vô cùng thương hại mình và hết sức bực bội đối với vị bác sĩ dửng
dưng trước vấn đề quan trọng nhường ấy.
Nhưng ông không nói gì cả, đứng dậy, đặt tiền lên bàn và thở dài, thốt
ra:
- Bệnh nhân chúng tôi có lẽ thường hỏi ông những câu hỏi không đúng
chỗ. Nói chung đây có phải là bệnh nguy hiểm hay không?...
Vị bác sĩ nghiêm khắc nheo một mắt nhìn ông qua cặp kính như ý nói:
Bị cáo, nếu như anh không dừng lại trong khuôn khổ những câu hỏi được
nêu lên đối với anh, tôi sẽ bắt buộc phải ra lệnh đuổi anh khỏi phòng xử án.
