“Cha tôi có hai mươi nghìn đô la để dành từ đợt quyên góp cho ngôi nhà
thờ gạch. Ông bán ngôi nhà thờ đó được ba mươi nghìn, và với khoản này
ông thanh toán một phần chi phí. Cha tôi có được khoản vay thế chấp hai
trăm nghìn từ chính những người Cơ Đốc giáo đã bán cho ông ngôi nhà thờ
hết cả nước lẫn cái kia, và giờ thì ông và đám giáo dân phải còng lưng làm
việc mười hai tháng mỗi năm hòng trả nợ cho những kẻ giàu có ở Main
Line.”
Khi anh kể câu chuyện này, chúng tôi đang đi trên cây cầu bắc ngang
sông Schuylkill, từ trên cầu chúng tôi có thể nhìn thấy hình dáng xinh đẹp
của quảng trường Alexander Hamilton, đặt theo tên một nhà quý tộc nhập cư
người Tây Ấn mà Cato ngờ rằng có một phần dòng máu da đen, giống như
nữ đồng hương của ông ta, nàng Josephine de Beauharnais vợ Napoleon.
Ông Hamilton đã dốc sức làm việc một cách thông minh và tài giỏi tại
Philadelphia, và cũng hoàn toàn thích đáng khi một trong những quảng
trường đẹp nhất khu dân cư, nhìn ra dòng sông phía Tây, được dùng để vinh
danh ông.
“Khi tôi nhìn hình ảnh quảng trường này in trên nền trời,” Cato nói, “ông
có đoán được tôi thấy gì không? Trước tiên hãy cho tôi biết ông thấy gì.”
“Tôi nhìn thấy vài tòa nhà cổ kính rất đẹp,” tôi đáp. “Chúng đáng được
bảo tồn... nếu đó là điều cậu muốn nói.”
“Tôi không hề muốn nói đến những tòa nhà ấy. Tôi muốn nói đến những
tấm biển đề tên bằng đồng kia cơ.” Anh dẫn tôi đi quanh quảng trường để tôi
có thể đọc được tên các tổ chức sử dụng những tòa nhà sang trọng kia làm
trụ sở chính ở Pennsylvania: câu lạc bộ phụ nữ, nhóm thanh niên, hội nhà
thờ, quỹ tài trợ, liên hiệp nghệ thuật, và tất cả các nhóm tình nguyện này đều
rất cần thiết cho hạnh phúc của một xã hội.
“Tổ chức nào cũng được miễn thuế,” Cato nói. “Tổ chức nào cũng quyên
tiền trong thành phố và tiêu xài ở ngoại ô. Quảng trường này là thủ đô tinh
thần của vùng ngoại ô. Không một ủy ban chết tiệt nào đặt trụ sở ở đây làm
được chút xíu tốt đẹp gì cho thành phố này. Và tất cả đều được thành phố
miễn thuế.”
