đại học và chuyển sang thứ phương ngữ cổ mà gia đình anh sử dụng khi
sống ở vùng đầm lầy dọc bờ biển Nam Carolina. Ngôn ngữ Geechee, Cato
gọi như vậy, và tôi nhận thấy nó hầu như không thể nào giải đoán nổi, như
được hình thành từ những từ châu Phi, những tiếng càu nhàu và cách phát
âm giễu cợt. May thay, nó lại pha lẫn với cái mà Cato gọi là “Stepin
Fetchit
thời kỳ giữa đỉnh cao”, và chính sự pha trộn ấy đã được Cato và
bạn bè sử dụng khi tham gia những trò chơi xỏ, ngón nghề chế giễu dân da
trắng bằng cách trình bày dưới hình thức cường điệu nỗi ám ảnh chủng tộc
họ hằng nuôi trong lòng. Cato là bậc thầy nhạo báng, và dù tôi không tài nào
thể hiện lại một cách chính xác những từ châu Phi anh dùng cũng như sự kỳ
quặc tột độ của thứ ngữ pháp mù tịt ấy, những điều anh nói với tôi đêm đầu
tiên đó đại khái là thế này: “Zét sơ, ngài Charley, tôi và đám bạn tôi, một
đêm nào đó chúng tôi sẽ tụ tập, chúng tôi sẽ mang theo dao búa, gậy gộc và
dây dợ hành quân thẳng tới Chestnut Hill, Llanfair, Ardmore và tất cả những
nơi đẹp đẽ rồi chúng tôi sẽ đến những khu dân cư sang trọng,” anh phát âm
thành san trọn, “như Jenkintown và Doylestown, và chúng tôi sẽ giết, sẽ
hãm hiếp, sẽ đốt hết dân chúng ngoại ô đó. Zét sơ, ngài Charley, đó là điều
chúng tôi muốn làm.”
“Các anh vừa giết một người trong số đó cách đây hai giờ đấy thôi,” tôi
nói, khó chịu với trò nhạo báng ấy.
“Ông đã xem xét khu vực tôi sống chưa?” anh nghiêm nghị hỏi.
“Tôi xem rồi.”
“Ông không ngạc nhiên là không có nhiều vụ giết người hơn ư?”
“Chỉ một thôi cũng đã đủ làm tôi co rúm người rồi.”
Sự dứt khoát trong câu trả lời của tôi khiến anh bỏ qua đề tài đó. Anh đột
ngột nói, “Ông đã hỏi có phải những ý nghĩ của tôi bắt nguồn từ Penn
không. Tôi đã nói là không. Ông có muốn biết tôi có được những ý nghĩ đó
từ đâu không?” Khi tôi gật đầu, anh nhìn đồng hồ đeo tay, một chiếc khá đắt
tiền, và bảo, “Đi thôi.”
Cato đưa tôi đến khu phố trên nằm cách đó khá xa, tới một con phố hết
sức tồi tàn ở Bắc Philadelphia, đến đó anh nhìn xuôi nhìn ngược để chắc
