hành - cùng với nô lệ da đen - thì các ông có thể hoàn toàn tin chắc người da
đen sẽ là thợ điện, thợ xây, thợ nề. Ngày xưa họ đã làm và bây giờ họ sẽ vẫn
làm. Và họ sẽ là thợ giỏi hơn đám da trắng tự do trong vùng phụ cận, vì
được như vậy sẽ là một nguồn tự hào. Vậy là các kỹ năng đơn giản các ông
có thể thực hiện. Còn các kỹ năng phức tạp thì sao?
“Điều đó dẫn tôi đến điểm thứ ba. Thời tôi làm việc liên quan đến con đập
lớn ở Afghanistan, tôi thấy người ta lấy dân sa mạc, huấn luyện trong ba
tháng, rồi giao cho họ một trong những loại máy hiện đại phức tạp nhất. Đó
là một cái máy nạo vét lòng sông lớn... hàng nghìn tấn. Nó vào vùng đầm
lầy và đào kênh thoát nước. Làm sao để giữ cho nó không bị chìm xuống
bùn? Nó mang theo chính con đường dành cho mình... những tấm thảm lớn
bằng thép marsden. Nhờ chiếc cần cẩu dài, nó đặt một tấm thảm xuống, bò
lên trên, rồi quay cần cẩu về phía sau, nâng tấm thảm vừa sử dụng, đặt lên
mặt đầm lầy phía trước. Cuối cùng chiếc máy chết tiệt đó dừng giữa đầm
cách bờ khoảng một dặm, nằm lại một mình trên cái bệ mà nó tự xây cho
mình. Các ông có tin là chúng tôi có thể dạy cho những người Afghanistan
thời Đồ đá ấy điều khiển được cái máy đó không? Chúng tôi đã làm được.
Ngày nay anh có thể dạy gần như bất cứ việc gì cho một người có năng lực.
Không cần đến một năm đào tạo, người da đen có thể đảm nhận mọi công
việc của công đoàn ở Philadelphia, và chắc chắn không làm tổn hại đến sản
lượng.”
Ý kiến này nhận được sự nhất trí cuồng nhiệt. Thậm chí người đàn ông
gầy gò còn nói, “Em trai tôi ấy, nó mà chữa vô tuyến thì không ai bằng.”
Lần đầu tiên Vilma cũng phát biểu, “Các anh của em có thể học được. Em
biết họ có thể học được.”
“Điểm cuối cùng của ông là gì?” Akbar Muhammad hỏi.
“Điểm các ông sẽ không thích,” tôi đáp. “Một vấn đề ngăn không cho
người da đen thực hiện những việc đó khi người da trắng cho phép họ thử..”
“Mẹ kiếp!” Akbar hét lên, nhảy khỏi giường. “Không được nói như vậy!
Cái thời đám da trắng các ông cho phép chúng tôi làm bất cứ việc gì đã qua
rồi. Chúng tôi sẽ giành lấy những thứ như việc làm. Và nếu các ông tìm cách
