động mà ai cũng có thể leo vào và là nơi cư trú của con người suốt mười lăm
nghìn năm. Trong những ngách tối, cậu có thể nhìn thấy những bậc lên
xuống có lẽ do người xưa đục đẽo. Còn cả những thành phố không còn tồn
tại từng được nhắc đến trong Kinh Thánh với tầm quan trọng nào đó và một
nghĩa địa lạ thường trong lòng đất với một số quan tài vẫn ở đúng vị trí và
hàng đống bụi đất mà trong đó ta có thể tìm thấy những chai thủy tinh Ai
Cập.
Dân chúng Haifa cũng đáng chú ý như chính mảnh đất ấy. Một hôm, tiến
sĩ Zmora chỉ cho Yigal một quầy bán các loại báo được viết bằng mười một
thứ tiếng khác nhau; trong các gia đình đến chơi nhà họ có nhiều người nói
được bảy tám thứ tiếng; phần lớn nói được ít nhất ba thứ tiếng. Đồ ăn thức
uống đủ loại lúc nào cũng sẵn sàng, và một số người cao tuổi vẫn mặc quốc
phục của nhiều nước trên thế giới, vì vậy một cậu bé lớn lên trong thành phố
này buộc phải nhận thức được là trái đất có rất nhiều người không giống
mình.
Yigal không phải đứa trẻ phổng phao; thực ra cậu có phần hơi còi, nhưng
lại có khả năng phối hợp các ưu điểm của bản thân một cách tài tình đến
mức không bao giờ rơi vào thế bất lợi khi chơi với bạn. Trong trò chạy lên
chạy xuống vô số bậc cầu thang, vốn là đặc điểm của Haifa, cậu thiếu niên
nhỏ nhắn dẻo dai với đôi mắt đen và nước da trắng ấy còn nhanh nhẹn hơn
các bạn. Cậu thích những trò chơi đòi hỏi sự kết hợp giữa tốc độ và sự nhẫn
nại, vì cậu có thể di chuyển nhanh và do đó vô hiệu hóa được các cậu bé to
lớn hơn vốn có lợi thế về sức khỏe.
Vì vậy cũng là lẽ tự nhiên khi cậu thích bóng đá và đá bóng khá giỏi.
“Chú bé này có thể trở thành một tiền đạo xuất sắc đấy,” người quen của gia
đình nhận xét vào mùa hè khi nhà Zmora về Canterbury thăm họ hàng bên
Anh. Ở Haifa, tài nghệ của cậu cũng được đánh giá cao, chưa đến mười tuổi
cậu đã được chơi cùng các bậc đàn anh, vì cậu góp phần vào lối chơi của
đội, và mặc dù không có cái mà các phóng viên thể thao gọi là “một khao
khát tấn công vào điểm yếu của đối phương,” nhưng cậu có khát vọng chiến
thắng mạnh mẽ và có nhiều ý tưởng để thực hiện khát vọng đó. “Khi ta đá
