mình. Cậu chưa bao giờ ân cần với ông, chưa bao giờ dành cho ông chút xíu
tình cảm và sự động viên nào. Canterbury luôn là nơi dừng chân bắt buộc
giữa hai điểm cực thực sự của cuộc đời cậu và về căn bản chưa bao giờ là
thứ mang tầm quan trọng sống còn.
“Nếu cháu không đến đây thăm ông,” cậu thấp giọng hỏi, “ông sẽ làm gì
với những giấy tờ này?”
“Ông sẽ chờ. Ông tin rằng một chàng trai thông minh đối diện với những
lựa chọn như của cháu cuối cùng sẽ cần một lời khuyên vô tư.”
Hai ông cháu im lặng một lúc lâu, rồi Bruce hỏi, “Là người Do Thái thì ở
nước nào tốt nhất?”
“Tệ nhất là Pháp.”
“Tệ hơn Đức ạ?”
“Phải. Vì Pháp thực hành chủ nghĩa bài Do Thái hiểm độc nhất nhưng lại
không nhận thức được điều đó. Những người Pháp chân chính - những
người yêu nước - không bao giờ tha thứ cho người Do Thái vì đã thúc đẩy
vấn đề Dreyfusd
. Làm cho các cơ quan chính phủ của họ bị mất mặt trước
công chúng, có thể nói như vậy.
“Tệ thứ nhì là Nga. Lúc nào cũng lúng túng đến là tội nghiệp về thái độ
đối với người Do Thái - hôm trước yêu quý, hôm sau tàn sát. Bất cứ người
Do Thái khôn ngoan nào cũng nên nghiên cứu ba sự kiện. Chủ nghĩa quốc
xã Đức. Chủ nghĩa Dreyfus Pháp. Và đặc biệt là kinh nghiệm Birobizhand
ở Nga. Đến đó mà xem. Nó nằm trên bờ sông Amur ở Siberia.”
“Chúng không thuộc những nước cháu phải chọn.”
“Là người Do Thái sống ở Anh không phải chuyện thú vị đâu. Là người
Do Thái sống ở Israel cũng không dễ dàng vì giáo sĩ Hồi giáo điều khiển
mọi việc và làm mọi sai lầm của châu Âu trầm trọng thêm. Nhưng ở Mỹ thì
ông nghĩ sẽ rất khó giữ được tính đồng nhất của dân tộc cháu. Vì người Mỹ
hết sức mong muốn đồng hóa người Do Thái.”
“Ông sẽ làm gì... nếu ông là cháu?”
