Khi đến gần thành, chúng tôi phát hiện ra một cấu trúc hoàn chỉnh - với
vườn, vườn cây ăn quả, hệ thống cấp nước và lòng đường rộng rãi – nằm
trên mặt thành lũy. Trông pháo đài hẳn vẫn y nguyên như thời người Moor
trấn giữ, nên tất cả chúng tôi đều có thêm hiểu biết về lịch sử. Tôi nhớ lúc ấy
Cato đang đứng cùng tôi dưới chân một tòa tháp từng bị quân Thập tự chinh
tàn phá trong cuộc vây hãm rồi sau đó đã được xây lại. “Ông biết không,”
anh nói với vẻ trầm ngâm, “tôi bắt đầu ngờ rằng ông già tôi có lý. Có lẽ tôn
giáo quan trọng hơn tôi tưởng rất nhiều.” Tôi định đáp, nhưng anh đã bước
vội đi xem một tòa tháp khác; anh đã nêu lên một nhận định mà không muốn
bị cật vấn gì cả.
Sau khi thăm tòa thành và ngôi nhà thờ kỳ lạ nối liền với nó, chúng tôi đi
tiếp khoảng bảy dặm nữa về phía Nam để tới bờ biển, tại đây Gretchen rời
xe lội xuống Đại Tây Dương, cố gắng tưởng tượng cảm giác của một người
lính Thập tự chinh đang lao lên bờ tấn công một vùng đất xa lạ.
“Ai lội bộ trở lại thành với tôi nào?” cô hỏi mọi người, Cato tình nguyện
theo vì anh cũng bị tòa thành này mê hoặc và muốn chứng kiến nó hiện ra
trong tầm mắt. Thế là hai người lên đường, cuốc bộ suốt bảy dặm, vừa đi
vừa xem xét cẩn thận mọi khía cạnh của cảnh vật dưới con mắt kẻ xâm lược,
số còn lại rẽ vào quán bar, mua báo chí châu Âu và nghe bất cứ đĩa nhạc nào
người ta bật sẵn; thỉnh thoảng, chúng tôi lại vượt qua hai bạn đi bộ và tôi
nghĩ nếu có lúc nào đó Gretchen viết về quân Thập tự chinh ở Bồ Đào Nha,
ít nhất cô cũng đã biết rõ địa thế.
Chúng tôi gặp lại họ trong thành và cùng nhau đi dạo một lần nữa khắp
thành lũy rộng thênh thang; lúc này chúng tôi lại đặt mình vào địa vị quân
Cơ Đốc giáo đã đột chiếm được pháo đài, và trong lúc chúng tôi đi tản bộ,
Cato nói, “Các bạn biết không, đây chính là việc mà một nhóm người Anh
và Đức sẽ làm. Xây một nhà thờ lớn ở đằng kia.” Anh thấy cách xây thêm
ngôi nhà thờ thành một phần phụ của lâu đài thật khôn ngoan, tôi còn nhớ rõ
như vậy.
Trên đường về cuối buổi chiều hôm ấy, Gretchen lại yêu cầu chúng tôi
dừng xe để ngắm nhìn lần cuối thành phố Silves nép mình trên sườn đồi, rồi
