nước đó có điều quân xuống phía Nam thì chẳng phải cũng là chuyện bình
thường sao?”
Lúc nhá nhem tối ngày thứ Năm, khi đầu óc Holt đã mụ mẫm vì lo lắng,
quân thâm nhập Trung Quốc mới tấn công, đúng như anh dự đoán, và vì
hàng ngũ lính thủy đánh bộ dàn mỏng quá, ít khả năng yểm hộ lẫn nhau cho
nên cuộc tàn sát diễn ra thật kinh người. Nếu trong lịch sử quân đội Mỹ có
khi nào bộ phận chỉ huy của chúng ta phụ lòng tin của lính bộ binh ta thì đó
chính là trong cuộc hành quân lên phía Bắc đến khu hồ dự trữ nước. Các
chiến sĩ lính thủy đánh bộ của chúng ta đã bị đẩy một cách mù quáng vào
cuộc chiến chống lại một kẻ thù mà họ chưa biết là ai, chưa xác định được vị
trí, chưa đánh giá được hoặc chưa sẵn sàng đối phó. Quân ta buộc phải hành
quân trong điều kiện cách bố trí lực lượng không thể phòng thủ được, không
được yểm trợ đầy đủ, không có đủ lương thực hay đạn dược. Đó không phải
canh bạc lớn mà nếu thành công thì sẽ dẫn đến một thắng lợi lớn lao nào; đó
là một hành động hoàn toàn ngu ngốc được thúc đẩy bởi tính ngạo mạn mù
quáng, và mọi thứ đã tan tành thành thảm kịch đúng như số phận định đoạt
ngay từ đầu.
Có lần, khi tôi gặp Holt ở Don Muang sau một chuyến đi lên vùng cao
xuyên qua Thái Lan, anh nói, “Lính thủy đánh bộ như tôi được nhồi sọ là
quân Trung Quốc toàn dân Quảng Châu nhỏ bé, gầy nhom, thiếu ý chí,
chuyên ăn cơm và làm thuê tại hiệu giặt là. Người ta đưa ra quan niệm chính
thức là một lính thủy đánh bộ ngang sức mười gã da vàng. Nhưng quân
Trung Quốc mà chúng tôi chạm trán ở khu hồ dự trữ lại là người phương
Bắc. Chúng ăn thịt và khoai tây. Chúng không gầy yếu ẻo lả. Ý chí của
chúng không thiếu. Và có Chúa biết, chúng không nhỏ bé chút nào. Ngay
trong mấy trận đụng độ đầu tiên, chúng đã làm cho quân ta sợ vãi đái. Phải
công nhận là chúng có mọi lợi thế. Đội hình của chúng co cụm lại còn chúng
ta thì rải rác khắp vùng, nhưng chúng đã đánh bại chúng ta... chúng đã đánh
cho chúng ta tơi bời.”
Chính lúc chiến đấu với quân Trung Quốc phương Bắc cao to, được ăn
uống đầy đủ ấy, Harvey Holt đã thực hiện một hành động dũng cảm trong
