hùng khoa trương trong phim thắp lên một niềm tin mới trong quân chủng
lính thủy đánh bộ. Việc bàn luận về cuộc rút quân như một chiến công vẻ
vang được lập kế hoạch từ trước và chứng tỏ ưu thế của quân Mỹ tự nhiên
trở thành thời thượng.
Holt biết là không phải vậy. Thực tế đó là một thảm họa, một thất bại
nặng nề. Một đội quân Mỹ không có chỉ huy giỏi và không được chuẩn bị
chu đáo đã bị một đội quân Trung Quốc có chỉ huy giỏi và được chuẩn bị kỹ
càng áp đảo, và nếu có gì gọi là vẻ vang trong vụ này, hẳn người ta phải viện
đến những định nghĩa lạ lùng để chứng minh. Anh dũng thì đúng. Vẻ vang
thì không. Trừ phi có thể coi là vẻ vang khi làm hỏng bét mọi sự và chạy
trốn với số người còn nhiều hơn số cơ may ban phát.
Sau này Holt đã thử xem xét lại những trải nghiệm ở Triều Tiên. Việc
điều binh khiển tướng hết sức sai lầm như vậy không làm cho quân lính thủy
đánh bộ bị coi là thiếu năng lực. Họ đã tuân theo mệnh lệnh, và mặc dù
trông thật thảm hại khi bị quân Trung Quốc tấn công, họ đã ổn định lại đội
ngũ rất nhanh, thậm chí còn thể hiện được phần nào phẩm chất cao quý
trong khả năng chấp nhận thất bại và vẫn rút lui có trật tự chứ không tháo
chạy tán loạn. Theo đánh giá lại của Holt, tinh thần của những người lính
thủy đánh bộ bình thường ấy không hề suy sụp.
Bộ chỉ huy cấp cao, cả của binh chủng lính thủy đánh bộ ở Hàn Quốc lẫn
của quân đội ở Nhật, bị đưa ra phê phán gay gắt trước tiên, vì Holt chỉ là cấp
đại úy mà cũng đã dễ dàng nhìn thấy những gì sắp xảy ra, những gì tất sẽ
xảy ra, và anh lấy làm lạ rằng các tình báo viên giỏi giang là thế không nhận
ra những điều không thể tránh khỏi kia. Anh chủ yếu đổ lỗi cho họ.
Tướng MacArthur không bị chê trách về bất cứ điều gì: “Ông đã quay về
Tokyo và phải tin vào những gì quân tình báo trình lên chứ.” Tôi bèn hỏi
anh liệu tướng MacArthur có biết đơn vị lính thủy đánh bộ đang hành quân
lên phía Bắc, tiến thẳng đến trước họng súng của ba trăm nghìn quân địch,
đi theo hàng một, cách nhau ba mươi thước không. “Một vị tướng không thể
biết hết mọi việc. Tôi không thấy tướng MacArthur có lỗi gì cả. Cũng giống
