bóng bầu dục ở các trường trung học Boston. Vậy chuyện gì xảy ra? Dù các
tín đồ Tin lành Boston có muốn hay không, con trai họ vẫn cứ phải lòng các
cô gái Ailen xinh đẹp, và trường đại học Harvard vẫn cứ cấp học bổng bóng
bầu dục cho các chàng trai Ailen khỏe mạnh, rồi đến một lúc nào đó các
chàng trai này sẽ lấy chị em gái của bạn cùng phòng. Nhưng người da đen
thì chẳng bao giờ tiếp cận được cái thang có tính lưu động thẳng đứng đó.
Một cô gái Ailen da trắng có thể giấu chuyện mình là tín đồ Công giáo, hoặc
cô có thể gia nhập nhà thờ Tân giáo. Nhưng một người da đen thì chẳng bao
giờ giấu được màu da, và chúng ta không cho phép họ theo đạo nào. Một
người da đen đứng ì tại chỗ không thể sánh kịp với một người Do Thái liên
tục vượt lên phía trước. Thậm chí họ còn không chơi cùng một môn bóng.”
“Vậy là ông nhất trí với bọn trẻ? Nước Mỹ có vấn đề không ổn?”
“Nhiều vấn đề.”
Ông im lặng một lúc lâu rồi đột ngột nói, “Việt Nam. Chúng ta có nên
tống giam những kẻ phản đối không?”
“Tôi đã từng ở Sài Gòn. Ông nói đi, trong quá khứ đã có cuộc chiến tranh
nào tồi tệ hơn chưa?”
“Ông nói đi thì có. Nếu còn trẻ, ông có đốt thẻ quân dịch không?”
Đến lượt tôi im lặng. Chúng tôi đang tranh luận thẳng thắn, vì vậy tôi
cũng trả lời thẳng thắn, “Tôi không thể suy nghĩ như một thanh niên được vì
tôi đã trót mang dấu ấn của nền giáo dục mà tôi được tiếp thu - lòng yêu
nước máy móc, quan điểm cũ rích về đàn bà, niềm tin vào các giao kèo, lòng
trung thành với những lý tưởng vốn phổ biến vào năm 1932 và bây giờ lộ rõ
là hết sức sai lầm. Tôi là một ông già, đã thâm nhiễm mọi sai lầm và thói
xấu của tuổi tác. Nếu tiếp tục mang dấu ấn hiện tại của mình, mà bỗng nhiên
được trở lại tuổi mười chín, tất nhiên tôi sẽ tôn trọng chế độ quân dịch và ra
trận. Nhưng nếu thực sự mười chín tuổi - suy nghĩ như những thanh niên
mười chín tuổi ngày nay được nuôi dạy dưới chế độ ngày nay - tôi không
biết mình sẽ làm gì... rất có thể là đốt thẻ quân dịch.”
Ông Melnikoff đứng lên, đi đi lại lại một lúc rồi hỏi, “Ông nghĩ sẽ có
chuyện gì xảy đến với Bruce?”
