nói, ‘Mọi người thấy đấy. Chúng tôi có thành kiến đâu. Tất cả chỉ vì người
da đen thực sự hạ đẳng. Các chủng tộc tử tế đứng đắn, chúng tôi có thể chấp
nhận và đã chấp nhận rồi đấy thôi.’ Vì thế cũng lại từ đó mà suy ra, tôi chắc
rằng người Nam Phi trong nước thì cư xử như thế, đến khi ra nước ngoài và
trở thành, vậy đấy, người tự do, anh ta sẽ cảm thấy đúng cái thôi thúc mãnh
liệt phải tử tế với tất cả các chủng tộc khác. Anh ta muốn nói, ‘Mọi người đã
thấy là tôi thực sự không có thành kiến thâm căn cố đế rồi đấy. Chỉ tại người
da đen ở nước chúng tôi thực sự quá quắt thôi.’”
Cato giữ vại bia kề sát môi, gần như che hết mắt, rồi đột nhiên dằn mạnh
cốc xuống bàn. “Thật khéo, vấn đề đơn giản là đàn ông da trắng thì lúc nào
cũng hết sức khát khao ngủ với con gái da đen, còn đàn ông da đen lại cảm
thấy nỗi khát khao tương tự về phụ nữ da trắng. Vì lý do gì? Chỉ thuần túy
để đùa cho vui thôi.” Rồi anh bỗng bật cười khà khà, khiến ai nấy đều kinh
ngạc.
“Gì vậy?” một anh chàng trong đám thanh niên Nam Phi hỏi.
“Tôi vừa chợt nhớ đến một cậu bạn. Một đêm cậu ấy bảo tôi, ‘Cato này,
tớ cũng trắng như tất cả những người da trắng mà cậu biết. Tớ hiểu ra rồi.
Tớ một phần ba là đen, một phần ba là Đức, một phần ba là tín đồ Tân
giáo.’” Nói rồi Cato vỗ đánh đét một cái xuống bàn và nhìn lần lượt từng
khuôn mặt da trắng xung quanh. Không ai cười cả, và một lúc sau anh nói
tiếp, “Tôi cũng không hiểu như thế có nghĩa là gì cho đến tận tối đó khi lên
giường, thao thức cho đến sáng, cố nghĩ xem làm sao một người lại có thể là
ba phần gộp lại được. Các bạn thử xem.” Dần dần, những người ngồi quanh
bàn lần lượt toét miệng cười khi đầu óc đã nghiền ngẫm vấn đề ấy và nhận
ra khía cạnh khôi hài của nó.
“Một người không thể có ba phần được,” Cato nói, và một anh bạn Nam
Phi cắt ngang, “Mẹ kiếp, tôi vẫn chẳng hiểu chuyện cười ấy là thế nào,” và
Cato gợi ý, “Thử nghĩ lại về bốn ông bà nội ngoại của mình xem. Làm sao
anh chia họ ra làm ba phần được?” anh thanh niên Nam Phi liền vặn lại,
“Phải, nhưng ngược lên các thế hệ trước thì sao?” thì Cato đáp, “Ngay cả
người Nam Phi các anh cũng phải đi theo đội hình bốn người,” thế rồi anh
