Chúng tôi đi bộ tới Mecca, xa vô vàn dặm đến nỗi người già gục ngã dọc
đường còn người trẻ đinh ninh rồi mình cũng sẽ chết. Hồi đó là ngay sau
chiến tranh - cuộc đại chiến - tôi còn nhớ những chiếc ô tô phóng vèo vèo
qua, tung bụi mù mịt vào mặt chúng tôi, rồi một chiếc bị hỏng, và khi vượt
qua chỗ họ, chúng tôi cười nhạo những người giàu có ngồi trong xe, nhưng
chẳng bao lâu sau xe sửa xong, họ lại vượt qua chúng tôi, và không những
họ giễu chúng tôi, lốp xe của họ còn bắn đá cuội vào người chúng tôi, nhưng
khi đến Mecca chúng tôi lại gặp họ, và xe lại hỏng, vì vậy chúng tôi không
thể xác định được ai hơn ai.”
“Có bõ công không?” Cato hỏi.
Ông già quay lại, nhìn kỹ khuôn mặt đen bóng của Cato, rồi nói, “Bõ
công không ư? Với tôi, đó là sự khác nhau giữa sống và chết. Khi tôi quay
về, mọi người đều biết tôi là một hajji, kẻ hành hương đã thực hiện cuộc hajj
vĩ đại. Sau này hai người khác đã cố sức tới Mecca, nhưng họ đều chết cả.
Tôi là hajji. Các thuyền trưởng biết tôi là hajj’ và đã mang công ăn việc làm
lại cho tôi, mà Thượng đế cũng vậy. Mecca đã khích lệ tôi trở thành một bậc
thánh hiền, và dù còn nhiều thiếu sót, tôi vẫn được nhìn nhận là có phẩm
chất thánh nhân.”
Trong lúc ông nói chuyện, một số khách khác đến cầu xin ông ban phước
lành, và ông cho họ thỏa lòng bằng cách chắp hai bàn tay lại, ngón chúc
xuống dưới. Gretchen hỏi cách đó có phải tập tục Hồi giáo không, ông liền
đáp, “Đây là một thói quen tôi vẫn giữ. Bây giờ trên đảo này không còn ai
khác là hajji, vì vậy tôi nhắc họ nhớ rằng Mecca còn đó... cuối một hành
trình dài gian khổ. Đây là những gì chuyến hành hương thành tựu. Giờ
chúng ta đi thăm giáo đường chứ?”
Ông dẫn chúng tôi ra bến cảng, đi dọc vịnh đến một tòa nhà đẹp đẽ màu
xanh lá cây có mái tháp. Đến cửa, nhóm bạn Mỹ định tháo giày dép ra
nhưng ông ngăn lại và nói, “Vào bên trong hãy tháo,” đoạn ông chỉ cho họ
một loạt giá để giày và một dãy tám cái chậu rửa tay. Ông đưa họ tới gian
cầu nguyện, một khu vực rộng rãi, sạch sẽ, có mihrab
trực chỉ Mecca. Rồi
họ leo lên mái, và từ đó ông giải thích cho họ về cấu trúc hòn đảo. “Đằng
