người da đen châu Phi được cơ may tạo lập vị thế vững chắc so với châu Âu,
ấy là nhờ Afonso; những bức thư ông gửi tới vua Bồ Đào Nha ở Lisbon
chính là tài liệu lịch sử có tầm quan trọng bậc nhất, vì trong đó ông không
yêu cầu đại bác hay vàng bạc mà là thầy giáo và thầy tu để họ chỉ bảo cho
thần dân da đen của ông cách tự trị.
Khi đọc đến điểm lịch sử này, Cato thấy cần phải chia sẻ phát hiện của
mình với các bạn, vì vậy anh xin ông Hajj’ cho phép mang sách về pop-top,
nhưng khi anh về đến đó, một cậu bé thông báo, “Họ đi Bar Africa rồi,” vậy
là anh đến nhập hội với họ, và dưới mái hiên, trong khi quạt trần quay vù vù
mà vẫn chẳng khuấy động được không khí là mấy, anh đọc cho họ nghe vài
phần của tài liệu. Các thính giả da trắng của anh đều ấn tượng mạnh, Monica
nói, “Em chưa bao giờ nghe nói đến nhân vật này.” Cả Joe và Gretchen cũng
vậy.
Chính Gretchen đưa ra chủ đề khiến họ bận rộn suốt mấy tiếng đồng hồ:
“Nếu người da đen chiếm một phân khúc quan trọng đến thế trong dân số
thế giới, và đặc biệt nếu hiện giờ họ hệ trọng với Hoa Kỳ như vậy, tại sao
chúng ta không nghiên cứu về những người như vua Afonso? Ở trường em
có một khóa học về lịch sử nước Bỉ. Nước Bỉ lớn đến thế nào? Em không
biết, tám hay chín triệu người? Có lẽ chỉ bằng một phần ba số người da đen
ở Hoa Kỳ. Tuy nhiên, học về lịch sử nước Bỉ được cho là một việc đáng
trọng về mặt học thuật, vì thật tình có Bỉ là nước da trắng và là một phần của
châu Âu, ấy vậy nhưng người ta lại thấy nực cười nếu có một khóa học về
lịch sử Congo, mặc dù dân số Congo đông gấp rưỡi Bỉ, chỉ vì họ là người da
đen và không thuộc châu Âu. Thế giới này thật điên.”
“Chính thế!” Cato reo lên phấn khích. “Chính vì thế người da đen chúng
tôi mới yêu cầu được học về lịch sử của người da đen. Có Chúa biết nó quan
trọng đối với thế giới ngày nay hơn lịch sử Bỉ nhiều. Và đối với nước Mỹ nó
còn quan trọng kinh khủng hơn nhiều.”
Gretchen có một ý tế nhị: “Em không nhất trí với anh, là chỉ người da đen
mới được học về lịch sử người da đen, Cato ạ. Chính người da trắng chúng
