Mỹ gặp thời điểm quyết định chứ... ít nhất là trong suốt chiều dài thế kỷ
này?”
“Có ai nghi ngờ điều đó không?” ông Gridley nhắc lại.
Cato nói, “Bốn năm trước ở Mỹ, nhiều người như ông bà cũng đã đặt câu
hỏi, ‘Có ai nghi ngờ việc Hợp Chủng Quốc Hoa Kỳ hùng mạnh có thể đánh
bại nước Việt Nam nhỏ bé không?’ Rất nhiều người dân chúng tôi nghi ngờ
điều đó. Chúng tôi không biết nó sẽ xảy ra như thế nào hay chuyện quái quỷ
gì sẽ không đạt được hiệu quả, nhưng chúng tôi thực lòng nghi ngờ chiến
thắng của nước Mỹ. Và ông bà có biết tại sao không? Tại vì chiến tranh là
sai lầm mang tính lịch sử, và những sai lầm mang tính lịch sử thường được
sửa lại cho đúng... bằng cách nào thì không ai đoán trước được.”
Bình thường, cứ đến điểm này là cuộc tranh luận lại sôi nổi hẳn lên,
nhưng hôm đó thì khác. Với sự chính xác mang tính khoa học, ông bà
Gridley ngẫm nghĩ về quan điểm Cato đưa ra và phản đối bằng những lý lẽ
của mình. “Tôi nhất trí với anh,” ông Gridley nói với vẻ nhiệt tình chân
thành. “Những sai lầm về mặt lịch sử không thể tồn tại lâu dài được. Nhưng
trong trường hợp này, anh Jackson, tôi e là anh đã lý giải sai những sai lầm
về mặt lịch sử ở châu Phi. Tôi là chuyên gia về công nghệ - nói chính xác
hơn là nhà sinh thái học - và chúng tôi nhìn con người như một động vật.
Con người cũng có đúng những vấn đề về sinh tồn mà một con voi gặp
phải... hay như con linh dương châu Phi.” Ông ngừng lời để hỏi xem đã có
ai trong bọn họ nhìn thấy linh dương châu Phi chưa. “Ái chà, tôi sẽ rất vui
lòng được chỉ cho các bạn xem một trong những cảnh tượng diệu kỳ của tạo
hóa. Nhưng thôi, quay trở lại với ý kiến của tôi đã. Là một nhà sinh thái học,
tôi thấy hình như vấn đề quan trọng nhất của con người thời nay là tìm ra
cách để sống chung với những tiến bộ kỹ thuật. Thực vậy, nếu không tìm
được, anh ta không còn hy vọng gì nữa. Và chính người da trắng mới đang
vật lộn với vấn đề này. Tôi không muốn nói đến các nhà khoa học da trắng
và quốc gia da trắng đã đưa con người lên mặt trăng. Tôi muốn nói đến
những người da trắng đang vật lộn với vấn đề tự động hóa, ô nhiễm không
khí, quản lý đô thị, bất cứ vấn đề gì có ý nghĩa trên thế giới ngày nay.”
