cho người chưa tận mắt nhìn thấy; tôi biết thế vì đã từng thử qua rồi, mà các
bạn đừng tưởng tượng đến một bức tường lớn chạy thành một đường thẳng
dài dặc có lẽ hàng nửa dặm. Các bạn phải mường tượng ra một bức tường
choáng ngợp trải dài bốn năm chục dặm, hết uốn vào lại lượn ra, đồ xin xỉn
và rực sáng dưới ánh chiều tà, một trong những công trình nhân tạo đồ sộ
nhất. Đó là dãy tường thành Marrakech.
Bốn bạn trẻ băng qua cổng thành như bao khách lạ vẫn từng vào thành
phố gạch đỏ này, kính cẩn trầm lắng. Nhiều thế kỷ nay những đội quân và
người hành hương đã đến Marrakech, và luôn với cảm giác lo ngại khi nhìn
thấy những hàng rào ghê gớm ấy.
Một sự kiện tiêu biểu đã xảy ra ở vùng này mấy thập kỷ trước, khi một
đội quân lớn ở Marrakech, chán ngấy sự sai khiến của chính quyền trung
ương, đã hành quân lên phía Bắc cướp phá thành Fez trong cùng thời điểm
một đội quân từ Fez tiến xuống phía Nam để trừng phạt Marrakech. Trinh
sát hai bên báo cho tướng của mình biết đối phương đã tới gần, vậy là quân
Marrakech bám các thung lũng phía Đông và không gặp bất kỳ trở ngại nào,
họ hùng hổ kéo vào Fez tàn phá không nương tay, trong khi đó quân Fez lại
bám các thung lũng phía Tây và bình an vô sự đến Marrakech phá tan tành
thành phố. Rồi hai đội quân rút lui, bên nào bên nấy vẫn giữ nguyên con
đường men theo thung lũng của mình, và danh dự của mọi người đều được
bảo toàn. Tất nhiên, vô số người đã chết cả ở Fez lẫn Marrakech, nhưng họ
đều là thường dân, và tường thành bị giật đổ ở mỗi thành phố đều có thể xây
lại.
“Nhìn xem!” Cato thốt lên khi họ đã chạm mặt tháp Koutoubia. Lừng
lững, hung dữ, gồ ghề, đỉnh có lỗ châu mai như một pháo đài, tòa tháp là
một cảnh tượng kỳ thú có sức trấn an, vì bất cứ khi nào tình cờ nhìn thấy nó,
người ta đều biết rằng quảng trường Djemaá el Fna đang nằm ngay dưới phố
kia thôi.
Đột nhiên, nó ở ngay đó, một dải đất bao la hình thoi phủ đá dăm, rộng
đến nỗi có thể đủ chỗ cho cả triệu người, ba phía được bao bọc bởi các bãi
chợ toàn lều lán thấp và đan xen ở giữa là các quầy hàng bán đủ loại chả
