“Người ta gọi đây là Thời Lo Lắng. Phải là Thời Mất Trí mới đúng.” Vài lần
đang ăn, anh đặt dĩa sang một bên rồi bảo tôi, “Nếu có chiều hướng gì là tôi
sẽ rời khỏi đây ngay lập tức.”
Anh nấn ná không chịu đi là vì Joe. Anh nghi ngờ Joe đang lập một kế
hoạch trốn quân dịch mới kinh khủng nào đó, thậm chí anh còn đi xa tới
mức vặn hỏi Gretchen nhưng cô chặn trước mọi câu hỏi của anh bằng cách
tuyên bố, “Tôi tán thành bất cứ quyết định nào của anh ấy trong vấn đề ngớ
ngẩn này,” vì vậy Holt không tìm được đồng minh, nhưng anh vẫn quanh
quẩn ở đó, tiếp tục đứng ngồi không yên để giám sát Big Loomis và ngày
nào cũng nói với Britta, “Chúng ta nên đi khỏi đây thôi.”
Sự lưỡng lự của anh làm tôi nhớ lại hai đoạn trích đáng chú ý trong văn
học. Trong cuốn Đêm trước Ngày lễ thánh Agnes, truyện thơ hay nhất mà tôi
được biết, Keats có một câu rất tuyệt, “Nhiều phen rắp tâm bỏ cuộc, nhưng
nàng vẫn còn nấn ná.” Trong truyện ngắn Cái chết ở Venice, Thomas
Mann
đã làm rõ quan niệm này bằng những cảnh ấn tượng về người kể
chuyện uyên bác, mặc dù biết rõ bệnh dịch sắp tới, vẫn nán lại trong thành
phố bất hạnh để được ở gần chàng trai mà ông yêu quý, Pribislav Hippe. Tại
sao ở Marrakech, cái tên Pribislav Hippe lại lướt qua tâm trí tôi, nhất là khi
mối quan hệ giữa các bạn trẻ và Holt lại hoàn toàn khác? Tôi đoán là vì
người có học bị định phận phải mang những gánh nặng như vậy, sự khai
sáng trong những thời điểm khủng hoảng phụ thuộc cả vào họ. Chắc hẳn
Keats và Mann sẽ hiểu được Holt; ngay cả khi tôi không thể, ấy vậy mà sự
hiểu biết ít ỏi tôi lĩnh hội được chính là bắt nguồn từ họ.
Nỗi băn khoăn của Holt càng tăng khi đại sứ quán Hoa Kỳ ở Rabat gửi
chuyển tiếp một bức điện báo tới lãnh sự quán ở Casablanca, và lãnh sự
quán lại cử một người đưa tin đặc biệt giao thư đến Marrakech. Để kiếm
nhóm người Mỹ, lẽ đương nhiên người đưa tin đã đến khách sạn Mamounia
hỏi thăm xem có thể tìm Joe ở đâu. Nhân viên lễ tân túm được Holt tình cờ
đang ở tiền sảnh. Anh ký nhận bức điện, và khi cầm trong tay rồi, anh đâm
ra nghi ngờ nên đã xé ra đọc - rồi băng qua các ngõ ngách để đến khách sạn
Bordeaux.
