cho những cái tẩu được chuyền tay, lúc lại chạy ra quảng trường Djemaá
mua bánh mì và pho mát để làm smorgasbord
. Gần ba giờ sáng, khi người
khách cuối cùng đã đi khỏi, Rolf ngăn tôi lại lúc tôi định cáo lui và hỏi,
“Ông nghĩ sao về những kết luận đêm nay?” tôi đáp, “Cứ bốn phút họ lại đi
đến một kết luận quan trọng, nên thật tình mà nói, tôi chóng cả mặt.” Rolf
bật cười hỏi, “Ý tôi là vấn đề chiến tranh cơ?”
Tôi trả lời, “Tôi thấy hơi khó chịu khi một thế hệ vốn có thể duy trì sự tồn
tại của mình nhờ những người đã chống Hitler từ trước khi họ ra đời lại vỗ
tay tán thưởng ban nhạc The Beatles chế giễu nỗ lực đó.”
Inger nói, “Không phải nỗ lực đó. Mà là những cách thức sai lầm để ngày
nay người ta lợi dụng các ký ức về nỗ lực đó. Chúng tôi thực sự chán ngấy
rồi.”
Tôi thấy thật vô ích nếu đi cố gắng tranh luận một đề tài mà đã quá nhiều
người kết luận một cách quá dứt khoát rồi, vì vậy tôi cảm ơn Inger vì lòng
mến khách và dợm bước ra cửa, nhưng một lần nữa Rolf ngăn tôi lại,
“Gượm đã,” anh nói, và tôi hiểu anh đang muốn trao đổi với ai đó lớn tuổi
hơn, ai đó hiếu chiến hơn những người anh đã lắng nghe đêm hôm ấy, vì vậy
tôi ngồi xuống giường và anh bắt đầu nói, “Có vẻ như ông đã bỏ qua điểm
quan trọng về thế hệ chúng tôi. Các ông luôn lo ngại về chiến tranh, tình dục
hoặc ma túy, còn chúng tôi thì không. Như Inger và tôi chẳng hạn, chúng tôi
đang có trọn vẹn một điều vô cùng mới mẻ.” Tôi hỏi anh đó là gì.
“Thế này nhé. Chúng tôi thực sự tách ra ngoài xã hội. Một phần lớn trong
chúng tôi không liên quan gì đến những giá trị từng thúc đẩy các ông. Lấy
Inger và tôi làm thí dụ chẳng hạn. Chúng tôi không thấy có lý do gì để cưới
nhau cả. Chúng tôi biết rõ đó là một hoàn cảnh đáng trọng đối với những ai
thấy cần, nhưng chúng tôi thì không có nhu cầu đó. Chúng tôi không thấy có
lý do gì để học hành ở những trường chính quy rồi lấy bằng cấp chính quy.
Nếu muốn làm bác sĩ hay kỹ sư, tôi công nhận là người ta cần những bằng
cấp như vậy, nhưng chúng tôi thì không. Chúng tôi tự học... có thể đến trình
độ cao... nhưng là cho chúng tôi chứ không phải cho một hội đồng chấm thi
nào đó.”
