khuyết và tương đối của hai cá nhân, dù là đặc tính thể chất, tinh thần hay
trí tuệ, vốn dĩ khiến ái tình nảy nở, để tạo ra cá thể phải cấu sinh, lại bổ
khuyết được nhau về tính tình cũng như trí tuệ và do đó giúp cho hai tâm
hồn hòa hợp.
Toàn thể siêu hình tình yêu được trình bày ở đây triệt để phù hợp với
siêu hình của tôi nói chung, và ta có thể tóm tắt như sau những điều nó giúp
là sáng tỏ thêm thuyết siêu hình của tôi:
Ta thấy rằng sự tuyển lựa thận trọng trong việc tìm thỏa mãn dục tính,
sự tuyển lựa nó lần lần bước lên hàng vô số cấp bực cho đến cái mức độ của
tình yêu say đắm, dựa vào mối quan tâm tỉ mỉ của con người đến sự cấu tạo
đặc biệt của cá nhân thế hệ tương lai. Và mối quan tâm tha thiết này xác
nhận hai chân lý từng được trình bày trong các chương trước: 1 - Tính chất
bất diệt của bản thể tự tại của con người, nó tồn tại trong cái thế hệ tương
lai kia. Vì mối quan tâm rất hăng hái và nhiệt thành kia, phát sinh không
phải do sự suy tư và cố ý, mà do khát vọng và do xu hướng sâu kín nhất của
bản thể ta, đã không thể lại bất diệt đến thế và có một quyền lực mạnh mẽ
đến thế đối với con người, nếu như con người lại tuyệt đối khả diệt và một
thế hệ thực sự và hoàn toàn khác hẳn nó chỉ có việc theo nó trong thời gian.
2 - Rằng bản thể tự tại của con người nằm trong chủng loại hơn là trong cá
nhân. Vì mối quan tâm đến bản chất đặc biệt của chủng loại kia, nó là
nguồn gốc của mọi cuộc tình duyên, từ cái yêu thoáng cho đến mối tình say
đắm nhất, quả thật đối với từng người đều là chuyện quan trọng nhất, nghĩa
là chuyện mà thành hay bại đều làm người ta xúc động nhất; nên người ta
thích gọi đó là những chuyện tâm tình: mọi quyền lợi liên quan đến con
người duy nhất nào đó đều được đặt sau quyền lợi của chủng loại, một khi
đã biểu lộ mãnh liệt và cương quyết, và nếu cần, phải được hi sinh cho
quyền lợi chủng loại. Như thế, con người chứng tỏ rằng nó coi trọng chủng
loại hơn là cá nhân, và nó sống gần chủng loại hơn là cá nhân. - Vậy thì tại
sao kẻ si tình lại cứ luẩn quẩn hoàn toàn quy lụy trước mắt người mình yêu,
sẵn sàng hy sinh mọi cái? - Vì chính cái phần bất diệt của bản thể hắn mới
tha thiết khao khát cô ta, còn lại chỉ là phần tất diệt. - Cái khát vọng mãnh
liệt và ngay cả thành khẩn kia nhắm vào một người đàn bà nhất định do đó
