Hình 2.2 Tiêu hóa nội bào nhờ lizoxom ở tế bào động vật
- Tiêu hóa ngoại bào:
Đối với đa số động vật đa bào, ngoài hình thức tiêu hóa nội bào còn có hình
thức tiêu hóa ngoại bào. Đó là hình thức biến đổi thức ăn ở ngoài tế bào trong
những xoang riêng biệt tạo thành hệ tiêu hóa. Nhờ có hình thức tiêu hóa ngoại
bào trong ống tiêu hóa riêng biệt, cơ thể mới có thể tiêu hóa được các thức ăn
lớn.
Ống tiêu hóa có thể được cấu tạo đơn giản gồm một xoang với đầu vào và ra
chung nhau được gọi là xoang tuần hoàn tiêu hóa, có chức năng vừa tiêu hóa
thức ăn, vừa phân phối chất dinh dưỡng cho toàn bộ cơ thể. Ví dụ, ruột khoang
(thủy tức) có xoang tuần hoàn tiêu hóa như vậy. Xoang được lót bởi các tế bào
tuyến có khả năng tiết ra enzym để tiêu hóa thức ăn, các tế bào có roi có khả
năng thực bào. Các bóng thực bào sẽ được tiêu hóa bằng hình thức tiêu hóa nội
bào. Các vật liệu dư thừa được thải ra ngoài qua lỗ chung. Nhiều loài giun dẹt
cũng tiêu hóa bằng xoang tiêu hóa tuần hoàn. Đa số động vật như giun tròn,
giun đốt, nhuyễn thể, da gai và dây sống đều có ống tiêu hóa phức tạp gồm
nhiều phần, ví dụ: động vật có vú có hệ tiêu hóa gồm có ống tiêu hóa phân
thành các phần như miệng, thực quản, dạ dày, ruột non, ruột già, hậu môn và
các tuyến tiêu hóa như tuyến nước bọt, túi mật, tuyến gan, tuyến tụy (hình 2.3).
