máu, đó cũng là nguồn bổ sung vitamin cho cơ thể. Phân chứa vi khuẩn cũng
như xenluloz và những vật liệu khác chưa bị tiêu hóa. Mặc dù các sợi xenluloz
không có giá trị về năng lượng đối với cơ thể chúng ta, nhưng sự có mặt của
chúng trong bữa ăn đã giúp cho sự vận chuyển thức ăn qua ống tiêu hóa một
cách dễ dàng hơn và trong nhiều trường hợp giúp ngăn chặn phát triển khối u ở
ruột già.
c) Tuyến tiêu hóa
- Tuyến nước bọt:
Sự có mặt của thức ăn trong xoang miệng gây kích thích tuyến nước bọt tiết
ra nước bọt, Tuy nhiên, trước khi ăn nước bọt được tiết ra do nhiều kích thích
khác nhau như mùi, vị thức ăn. Hàng ngày tuyến nước bọt của người tiết ra
hơn 1 lít nước bọt. Nước bọt là chất dịch có chứa glicoprotein gọi là mucin, có
tác dụng bảo vệ niêm mạc xoang miệng không bị sây sát và làm nhuyễn và bôi
trơn các viên thức ăn cho dễ nuốt. Nước bọt còn chứa các dung dịch đệm để
trung hòa độ axit trong miệng nên có tác dạng bảo vệ răng. Nước bọt còn chứa
lizozim có tác dụng kháng khuẩn theo thức ăn vào miệng.
Chức năng quan trọng của nước bọt là thủy phân tinh bột (từ thức ăn thực
vật) và glicogen (từ thức ăn động vật) nhờ enzym amilaza (còn gọi là ptialin).
Dưới tác động của amilaza, các đường phức tạp được chuyển hóa thành đường
đôi maltoz.
- Tuyến tụy:
Tuyến tụy là tuyến tiêu hóa rất quan trọng vì chúng sản sinh bicacbonat và
một số enzym thủy phân. Bicacbonat tác động như một chất đệm làm trung hòa
độ axit của dịch dinh dưỡng từ dạ dày đến. Các enzym do tụy tiết ra gồm có
các proteaza (thủy phân protein), amilaza (thủy phân chất đường), lipaza (thủy
phân chất béo), nucleaza (thủy phân axit nucleic) (hình 2.5). Các enzym được
tiết vào phần tá tràng của ruột non ở dạng không có hoạt tính - ví dụ như
kimotripsin là proteaza chưa có hoạt tính. Sau khi được tiết vào xoang tá tràng,
kimotripsin được biến thành dạng hoạt tính là tripsin.
