S
PHẦN BA
au khi lại bị kết án tử hình với một đa số cao hơn, Socrate phát
biểu với những kẻ đã kết tội và những người bênh vực ông trong
phiên xử.
Thưa quý công dân Athènes, chỉ vì thiếu kiên nhẫn, quý vị đã tạo
cơ hội cho người đời bêu rếu nền cộng hoà; họ sẽ nói rằng quý vị đã
giết Socrate, một người hiểu biết, bởi vì dù không đúng họ cũng sẽ
nói tôi là người hiểu biết để sỉ nhục quý vị nặng nề hơn nữa. Chỉ cần
chờ thêm ít lâu, cái chết của tôi tự khắc sẽ đến, bởi vì nhìn xem, tôi
đã ở vào tuổi gần đất xa trời rồi. Tôi không chê tất cả mọi người ở
đây như thế, mà chỉ riêng những kẻ đã khép tôi vào tội chết. Và
cũng chỉ với họ thôi, tôi xin nói tiếp đôi điều sau đây.
Có lẽ quý vị nghĩ rằng Socrate đã bị kết tội vì không tìm ra lời lẽ,
thứ lời lẽ có đủ sức thuyết phục quý vị, nếu như tôi tin rằng bổn
phận của mình là phải làm hết mọi cách, kể lể đủ chuyện hòng thoát
chết. Không phải thế đâu, thưa quý đồng hương. Tôi không thiếu lời
lẽ mà chỉ thiếu trâng tráo: tôi bị kết tội vì không chịu nói những điều
tai quý vị đã quen nghe, vì không muốn than khóc và hạ mình làm
những chuyện hèn hạ mắt quý vị đã quen thấy. Đối với tôi, nguy
nan phải đương đầu không thể là lý do để làm điều bất xứng với
một con người tự do, và ngay cả đến lúc này, tôi không hề hối tiếc
đã tự bênh vực như vừa rồi; thà chết mà tự vệ như tôi đã làm còn
hơn là sống sót nhờ một bài tự biện hèn hạ. Khi đứng trước toà cũng
như lúc lâm trận, dù là tôi hay ai khác cũng không được phép dùng
