Sống thiền
134
Nhưng không gian và thời gian nếu như đã
không còn là những thực thể tuyệt đối như lâu
nay ta vẫn từng quan niệm, vậy thì chúng cũng
không thể nào tồn tại độc lập đối với nhau. Vì
thế, chúng ta sẽ nhận ra được rằng ngay cả
thời gian và không gian cũng mang tính chất
phụ thuộc lẫn nhau như tất cả những thực thể
khác trong vạn hữu. Nói một cách khác, không
có thời gian thì cũng không có không gian, và
ngược lại không có không gian thì cũng chẳng
có thời gian.
1
Và cũng theo nguyên lý tương tức, tương
nhập, thời gian và không gian chẳng những có
mối quan hệ gắn liền với nhau mà còn là hàm
chứa lẫn nhau nữa. Do đó, một khoảnh khắc
thời gian chẳng những có thể dung nhiếp cả
quá khứ, hiện tại và tương lai mà còn có thể
hàm chứa cả không gian với tất cả vật thể của
nó trong đó; và một không gian nhỏ nhoi như
1
Thuyết tương đối của Albert Einstein khi nói về mối quan
hệ giữa không gian và thời gian có thể được hiểu tương tự khi
ông cho rằng không gian và thời gian cũng là các chiều khác
của vật thể và phá vỡ quan niệm cũ về vũ trụ vốn không thấy
được tính chất tương đối của không gian và thời gian.
