153
Sống thiền
Đối tượng thiền quán
Thiền học truyền thống thường chọn đối
tượng thiền quán là các công án thiền. Công án
thiền là những đề tài được nêu lên có tính cách
như thách thức khả năng luận giải, suy diễn
của thiền giả, mà thực chất là chẳng bao giờ có
thể dùng khả năng suy luận để tìm ra được đáp
án. Chính vì thế, công án thiền giống như một
công cụ mà người thầy dùng để bẻ gãy, đập tan
mọi khái niệm của người học thiền, khiến cho
thiền giả phải trực nhận ra được rằng năng lực
của lý trí không bao giờ có thể đưa mình đến
tiếp cận được với thực tại tối hậu.
Do tính chất như thế, nên người tham công
án phải tập trung mọi nỗ lực, chú tâm hoàn
toàn vào công án, và không phải nhắm đến
thành công trong việc giải quyết công án mà là
để đạt đến sự thất bại tận cùng, xuôi tay đầu
hàng của khả năng suy tư lý luận. Chính sau
khi đã bế tắc hoàn toàn vì tính chất giới hạn
của những khái niệm, hành giả mới hé mở được
cánh cửa đến với thực tại bằng trực giác.
