67
Cuộc sống nhiệm mầu
niệm, như mặt nước vô hiệu hóa tác động của
lưỡi dao, và theo một tiến trình hoàn toàn tự
nhiên, những vọng niệm không còn động lực để
sinh khởi nữa sẽ mất dần đi. Như người muốn
dập tắt một bếp lửa, chỉ dần dần rút hết củi
trong lò ra, ngọn lửa không còn gì để cháy sẽ
phải tắt đi. Ngược lại, nếu muốn dùng sức gió
mà thổi tắt, càng thổi nó lại càng bùng lên dữ
dội hơn.
Quá trình ngồi thiền là một quá trình
chuyển hóa, từ trạng thái mê muội sang trạng
thái tỉnh thức; từ trạng thái buông thả sang
trạng thái có ý thức, tỉnh thức và nhận biết. Sự
chuyển hóa đó chỉ có thể được thực hiện dần
dần nhờ vào công phu duy trì chánh niệm mà
không thể dựa vào những nỗ lực phân tích, suy
diễn của ý thức.
Khi dòng tư tưởng không sinh khởi nữa, nhà
thiền gọi là “chỉ”.
1
Từ Hán Việt này có nghĩa là
dừng lại, ngăn lại. Cũng có thể hiểu đó là sự
tập trung, gom tư tưởng về một mối. Nhận biết,
thấy rõ được các tư tưởng sinh khởi, tồn tại và
1
chỉ:
止
