Cuộc nói chuyện đã không kéo dài, anh bạn rủ tôi đi dạo quanh Uỷ ban. Tôi
nhìn vào trong bể, thấy có nước. Tôi nhìn quanh phát hiện ra dây nước
được kéo từ trên núi xuống. Tôi cầm dây nước lên, một dòng nước trong
nhỏ bé chảy ra. Tôi hỏi một người đứng gần, anh ta cho biết nước được lấy
về từ bên kia núi, đi bộ mất khoảng hơn nửa tiếng đồng hồ.
Anh bạn rủ tôi đi xem những ngôi nhà xây bằng đá. Chúng tôi trở lại con
đường vừa đi vào Uỷ ban. Những ngôi nhà nhìn bên ngoài có kiểu cách
tương đối giống nhau, nhà nào cũng làm hai tầng, tầng trên chỉ cao bằng
một nửa, có khi chỉ bằng một phần ba tầng dưới. Nhà có ba phần mái, phần
mái chính chạy dọc theo nhà, chịu trách nhiệm che mưa nắng cho ngôi nhà,
hai phần mái phụ vuông góc với mái chính nằm ở phần mái phía trước ngôi
nhà tạo một kiểu cách khác hẳn so với nơi khác.
Trên đường, từng đàn bò, dê nối đuôi nhau về bản đi ngang qua chỗ chúng
tôi đứng. Con nào con nấy béo núng nính. Cách một đoạn là đứa bé khoảng
chín mười tuổi đi cùng đàn bò. Tôi đi theo một tốp có ba đứa trẻ để trở lại
Uỷ ban. Một đứa trẻ hỏi tôi:
- Anh đi đâu đấy?
- Anh đi ngắm núi! - Tôi trả lời.
Nó cười, mấy đứa cùng cười:
- Núi có gì hay mà anh ngắm? - Một đứa khác hỏi.
- Hay chứ, hay nhiều nhiều đấy. Con chim gì đấy, em?
Tôi chuyển đề tài khi thấy một đứa có con chim đang đậu trên cánh tay. Nó
cười không nói gì. Đàn bò đi tiếp vào con đường được xếp bằng những
tảng đá lớn để về bản. Tôi rẽ sang con đường đi vào Trụ sở Uỷ ban xã. Tôi
vào phòng của đoàn thể gặp chị Hội trưởng Hội phụ nữ xã, một người khá
đặc biệt, tôi nghĩ vậy, chị rất trẻ so với cái tuổi bốn mươi tám, chị rất xinh,
chắc hồi còn con gái phải xinh lắm để đến bây giờ nét duyên vẫn còn đằm
thắm đến thế. Chị nói chuyện rất cởi mở và có duyên. Chị cho biết, cha chị
là người Mông ở Đồng Văn. Gia đình nghèo đói quá mới đem cha chị bán
cho bản người Dao. Cha chị sống cuộc đời tôi đòi, phải làm nhiều thật
nhiều còn ăn thì thật ít. Cha chị đã từng phải ăn quả rừng thay cơm. Nhiều
đêm ông phải ngủ trên rừng khi đến mùa vụ để canh giữ nông sản, hoặc khi