gục, chỉ lả ngọn để rồi lại vươn lên dẻo dai hơn. Nó cũng giống như ngọn
đèn đêm. Đêm càng đen, đèn càng cháy sáng. Còn tôi, tôi nghe lấy lệ.
Chiến tranh mà sớm khái quát, sớm triết lý quá như thế, dường như tôi thấy
không ổn, nhất là một khi cái khái quát đó đang được hình thành ngoài tầm
đạn nhọn M.16. Tuy vậy tôi cũng thấy lòng dạ nôn nao. Không! Chúng tôi
không chỉ hoàn toàn là sợ! Thằng lính chỉ tồn tại ở hai thái cực: sự hiểm
nguy sẽ làm cho nó co rúm lại, hoặc sẽ khiến cho nó gồng căng lên tiếp
nhận hết. Có lẽ chúng tôi thuộc loại thứ hai, cái loại thường rơi vào tuổi trẻ,
bồng bột và khát vọng được đọ sức với gian nan.
Thế là chúng tôi xuống địa bàn.
Đường hành quân kéo dài dằng dặc suốt ba mươi ngày. Ba mươi ngày…
chúng tôi để lại phía sau những cánh rừng dầu sũng nước, những khóm le
mảnh mai không giăng nổi một cánh võng ni lông, để lại những khúc sông
đầy biệt kích và bóng dáng chiếc máy bay do thám nhập nhòa như cú vọ;
để lại những con đường có mùi xác người, những bãi bom B52 bước chân
lên còn nóng rẫy; và chúng tôi đã để lại bảy người anh em nằm xuống vĩnh
viễn với rừng già. Ba mươi ngày… Con đường đó nếu hôm nay đi chỉ cần
đạp xe mất một ngày… Cuối cùng chúng tôi cũng tới đích. Tơi tả, râu ria,
đói khát, nhưng trầm tĩnh hơn. Đơn vị chỉ còn hơn một trăm đứa. Rồi cũng
chẳng được ở lại với nhau lâu. Hai ngày sau, từng ấy đứa lại bị xé lẻ thành
bốn, năm bộ phận; mỗi bộ phận xuống chém vè tại một xã. Tôi cùng một tổ
năm người được phân xuống xã sâu nhất, điều kiện hoạt động phức tạp
nhất. Người đón chúng tôi và đưa chúng tôi xuống là chị Hai Thanh.
Chị Hai hồi đó chừng trên dưới ba mươi tuổi, so với tôi chị lớn hơn chút ít.
Dáng chị cao và mảnh. Không, thực ra chị cũng chả cao gì nhưng có lẽ do
thân hình mảnh mai quá nên trông cứ vượt lên. Da chị trắng xanh như hầu
hết những người ở vùng giáp ranh, tóc chị thưa nhưng dài. Nếu không phải
vấn cao để chui luồn cho dễ thì mái tóc ấy có thể thả dài quá lưng. Khuôn
mặt chị nhẹ nhõm, xương xương với cái miệng cười hơi buồn buồn. Răng
chị đến trắng, nhưng hình như không còn đủ, điều này chỉ khi chị cười mới
thấy được. Vừng trán chị cao, đã ẩn hiện vài nếp nhăn nho nhỏ, nhất là khi
chị đang mải suy nghĩ điều gì. Chị thường mặc bộ bà ba đen tự khâu lấy,