SÔNG XA - Trang 283

trắc trở. Chị không nỡ lòng nào… Giả sử thay anh để anh lên nhận nhiệm
vụ cao hơn, nặng nề hơn thì chắc chị không nghĩ ngợi gì vì ai cũng biết chị
là người có nhiều năng lực chỉ đạo và phẩm chất trong sáng, với vai trò một
bí thư huyện ủy, đối với chị đâu có phải là chuyện quá tải.
Cũng như chuyện xin xuống sâu của anh Tám, tôi hiểu không đơn thuần chỉ
là quen lăn lộn, không thích hợpvới cong tác giấy tờ. Thử hỏi cả tỉnh này
còn có ai thích hợp với công việc đầu óc, giấy tờ hơn anh nữa. Một cái báo
cáo, năm, người khác phải viết cả tuần, anh chỉ vài giờ là xong. Truyền đạt
một nghị quyết, người khác phải vòng vo cả buổi mới hết ý, anh chỉ nói
gọn trong mười phút mà lại rạch ròi, dễ hiểu. Anh là một trong mấy người
có vốn văn hóa và kiến thức khá toàn diện trong tỉnh. Chị Ba nói trước khi
vào rừng anh nằm trong ban lãnh đạo Tổng hội sinh viên Sài Gòn. Nhưng
việc xin xuống vùng trọng điểm ấy cũng không hẳn như chị Ba có lần uất
ức nói với tôi: “Người gì mà gàn! Điều lên tỉnh thì cứ lên, mai mốt thiên hạ
hiểu cho mình rồi lại xuống, hà cớ gì mà quăng thân, thí mạng như mấy tay
anh hùng hảo hớn? Vậy là không cách mạng?” Riêng tôi, tôi hiểu anh. Anh
muốn tự bộc lộ mình, muốn tự khẳng định mình không qua lời nói mà qua
những tình huống hiểm nghèo nhất. Tôi nói với anh cái ý “hảo hớn” của chị
Ba, anh hơi vênh mặt lên: “Hảo hớn chớ. Hảo hớn với kẻ thù thì dễ rồi,
nhưng hảo hớn trước những nỗi bất hạnh của mình mới khó hơn. Hảo hớn
lúc ấy là lãng mạn, là thoát tục, là vượt lên trên mọi trăn trở tầm thường.
Người cách mạng sao không cần hảo hớn, chỉ có điều là hảo hớn vì cái gì?”
Nghe anh nói tôi buồn quá! Những câu nói sảng khoái này không phải bỗng
dưng mà có. Nó chắc phải được anh trả giá bằng những đêm không ngủ và
những ngày u ám tới điên đầu. Cũng như, tôi hiểu, vào những lúc rã rời
nhất, anh thường làm thơ để khỏi phát khóc lên. Thế là rút cục bằng hành
động có một chút cá nhân của mình đối với tên quận trưởng vừa qua, tôi đã
không biện minh được cho anh: không kịp biện minh cho người bí thư đã
cầm tay đưa tôi vào Đảng, đã ở bên tôi trong những lúc tưởng cuộc đời này
không thể chịu nổi nữa.
Anh Nhân, chồng tôi về ban anh ninh tỉnh. Anh chấp thuận ngay. Tôi hiểu
anh không thích ở lại cái huyện này. Chẳng phải anh không gắn bó với nó