7
“MỘT BƯỚC KHÔNG LÙI”
Ngày 28 tháng 7, trong lúc Hitler vẫn đang ăn mừng chiếm được Rostov
thì Stalin cũng cảm thấy thời điểm khủng hoảng đã đến gần. Các lực lượng
Soviet đang lui bước trước Tập đoàn quân số 6 của Paulus và đối mặt với
việc bị tiêu diệt ở phía tây sông Đông. Nếu quân Đức vượt qua sông Volga
sâu thêm 60 km nữa, đất nước sẽ bị cắt làm đôi. Đoàn tàu tiếp tế PQ-17 vừa
bị diệt trên Biển Barents, còn tuyến tiếp tế mới của Anh-Mỹ qua Ba Tư
[Iran] cũng sẽ sớm bị uy hiếp. Liên Xô sắp bị bóp nghẹt.
Hôm đó, trong phòng làm việc của ông ở điện Kremli, Stalin bỗng thôi đi
đi lại lại khi nghe Tướng Aleksandr Vasilevsky báo cáo. “Người ta quên hết
lệnh của Stavka rồi!” ông thốt lên. Mệnh lệnh được ban bố hồi tháng 8 năm
ngoái viết rằng “bất cứ ai tháo bỏ quân hàm quân hiệu trong chiến đấu và
đầu hàng địch phải bị coi là kẻ đào ngũ hiểm độc, gia đình hắn sẽ bị bắt vì là
gia đình của kẻ phá bỏ lời thề và phản bội tổ quốc. Những kẻ đào ngũ đó sẽ
bị bắn tại chỗ. Những ai bị rơi vào vòng vây... và những ai chọn cách đầu
hàng sẽ bị tiêu diệt bằng mọi cách, còn gia đình chúng sẽ bị cắt hết trợ cấp
và mọi sự trợ giúp của nhà nước”.
“Người ta quên tiệt cả rồi!” Stalin nhắc lại. “Hãy viết ngay một mênh lệnh
khác y như vậy”.
“Bao giờ đồng chí muốn tôi báo cáo đã viết xong lệnh?” Vasilevsky hỏi.
“Ngay hôm nay. Bao giờ xong thì đến đây”.
Tối hôm đó Vasilevsky quay lại với dự thảo Quân lệnh số 227, thường
được biết một cách đơn giản hơn là “Một bước không lùi”. Stalin sửa lại
nhiều chỗ, sau đó ký tên. Mệnh lệnh này phải được đọc trước binh sĩ các
đơn vị Hồng quân. “Những kẻ gieo rắc hoang mang và bọn hèn nhát phải bị
