đến một trại dựng sơ sài gần làng Voroponovo (nay là Gorkovsky), sau đó
chuyển sang các trại khác ở Marinovka, Kalach và Nizhne-Chirskaya.
Cách họ được đối xử vẫn chưa đến nỗi tệ như với lính Nga bị bắt. Trong
một nhà giam gần Gumrak, đến 11 tháng 9 đã có hơn 2.000 tù binh, trong đó
nhiều người là dân quân tự vệ. Các sĩ quan Soviet được để lại để duy trì trật
tự, nếu cần thì bằng cả nắm đấm, khi đồ ăn được ném qua hàng rào. Không
có bất cứ một thiết bị y tế nào. Một bác sĩ Soviet đã phải làm tất cả những gì
cần thiết cho các thương binh, nhưng “trong những trường hợp vô vọng, ông
chỉ có thể giúp họ thoát khỏi cuộc sống đày đọa này”.
Những đợt tiếp theo còn tàn bạo hơn. Cuối cùng, “một đám đông lớn đen
ngòm” bị đẩy ra giữa trời. Đây là nhóm cuối cùng và lớn nhất các cư dân
Stalingrad phải đi bộ đến Karpovka và các trại khác. Điều kiện thật kinh
người. Ngay cả gọi là “trại” cũng còn là quá sang vì đó chỉ là những vòng
kẽm gai lớn quây ngay giữa thảo nguyên. Không hề có lều lán gì. Tù nhân
cố đào hố dưới đất bằng tay không để tránh gió lạnh cắt da cắt thịt rồi túm
tụm vào nhau. Vào đêm 7 tháng 11, ngày kỷ niệm Cách mạng Tháng Mười,
các tù nhân Nga làm lễ, âm thầm hát với nhau, nhưng đến tối bắt đầu mưa
to. Về sáng, nhiệt độ tụt nhanh đem lại băng giá khiến họ run cẩm cập trong
quần áo ướt sũng. Nhiều người đã chết. Trong một hố, bà mẹ nằm cạnh
Valentina Nefyodova ngồi vỗ về hai đứa con thơ trên gối, một trai, một gái,
bé gái còn sống, nhưng bé trai chết trên tay mẹ. Em họ của Nefyodova đang
tuổi thiếu niên cũng bị chết cóng đêm đó.
Canh các trại này phần lớn là người Ukraina mặc quân phục Đức
Nhiều người là bulbovitsi, những người dân tộc cực hữu mang tên Taras
Bulba, người nổi tiếng khắc nghiệt với kẻ thù. Tuy thế, không phải tất cả
lính canh đều ác. Một số để người ta trốn chỉ cần đút lót chút ít. Nhưng
những kẻ bỏ trốn sẽ nhanh chóng bị quân cảnh săn được giữa thảo nguyên
trống trải. Tuy vậy ở trại Morozovsk có gia đình Goncharov gồm mẹ, bà và
hai đứa con đã được một bác sĩ Đức tốt bụng thu xếp chuyển đến một trang
trại gần đấy vì thằng bé Nikolay 11 tuổi bị cóng giá nặng.
