đạn và lương thực. Tù binh nào không kéo nhanh được như cai tù đòi hỏi
liền bị bắn tại chỗ. Cứ thế chúng tôi bị bắt kéo xe suốt bốn ngày, hầu như
không được nghỉ. Tại trại tù Vertyachy, một vòng kẽm gai không mái che,
quân Đức lọc ra những tù binh ít ốm yếu nhất đưa đi”. Những người còn lại,
tù binh ốm yếu hơn cả, bị bỏ lại cho chết đói chết rét trong tuyết. “Trong số
98 người chỉ có hai sống sót”, khi một đơn vị tấn công thuộc Tập đoàn quân
số 65 phát hiện ra họ. Các phóng viên nhiếp ảnh được gọi tới để ghi lại cảnh
tượng kinh hoàng. Những tấm ảnh này được đưa lên báo và chính phủ Liên
Xô chính thức cáo buộc bộ chỉ huy Đức phạm tội ác chiến tranh.
Sư đoàn bộ binh số 376 bị phơi mình ra nhiều nhất trước cuộc tấn công
“cực kỳ nhanh” của Nga, theo lời sư đoàn trưởng, Tướng Edler von Daniels.
Sư đoàn chỉ còn 4.200 người lúc bị kẹt lại bên bờ tây sông Đông như một
phần của Quân đoàn số 11, rút theo hướng đông nam vào ngày 22 tháng 11.
Hai hôm sau, vào lúc sáng sớm, sư đoàn vượt sông Đông theo cây cầu ở
Vertyachy.
Trung đoàn tăng thuộc Sư đoàn tăng số 16 lúc đó vẫn đang tiến, cuối cùng
đã sang được sông Đông vào đêm 22 tháng 11 để hỗ trợ Quân đoàn số 11.
Trên đường nó tiện thể ghé qua xưởng thiết giáp của mình ở Peskovatka, lấy
thêm được vài xe mới và mới sửa. Ngày 23 tháng 11, từ vị trí của mình ở
phía nam đầu cầu Đức trên khúc quanh sông Đông, trung đoàn tăng đã cố
gắng phản công về hướng Suchanov trong sương mù dày đặc, nhưng bị bộ
binh Soviet phục kích trong đồ ngụy trang màu trắng với súng trường chống
tăng. Đụng phải lực lượng địch mạnh, lại thêm việc thiếu nhiên liệu, Sư
đoàn tăng số 16 phải rút lui. Nó chiếm lĩnh các vị trí sẵn sàng yểm hộ rút
quân, nhưng vì liên lạc quá kém nên hầu hết mệnh lệnh đều phải chuyển
bằng liên lạc viên.
Cuộc rút lui của quân Đức về phía đông qua sông Đông, trở lại Stalingrad
và rời xa bộ phận còn lại của Wehrmacht theo nhiều cách còn tệ hơn cả rút
khỏi Moskva tháng 12 năm ngoái. Tuyết mịn, cứng và khô quét qua thảo
nguyên, quất vào mặt, dù họ có dựng cao cổ áo để che gió thế nào. Bất chấp
bài học cay đắng năm ngoái, nhiều người lính vẫn chưa nhận được trang
