Manstein thậm chí đã từng ban hành mệnh lệnh cho lính của mình, nhắc đến
“sự cần thiết phải có những biện pháp cứng rắn chống lại người Do Thái”.
Sở chỉ huy của Manstein trên một đoàn tàu xa hoa gồm các toa Wagons-
lits — những phòng giường nằm trên bánh xe vốn thuộc về nữ hoàng Nam
Tư — đậu trên nhánh đường ray ở phía nam Smolensk. Tại đó, tư lệnh Cụm
Tập đoàn quân Trung tâm, Thống chế Kluge lên tàu để thông báo cho
Manstein về tình hình ở phía nam nước Nga. Kluge chịu ảnh hưởng của
Tresckow là một trong số ít các thống chế cầm quân sẵn sàng tham gia binh
biến. Ông bảo Manstein rằng Hitler đã đặt Tập đoàn quân số 6 vào một vị trí
không thể bảo vệ. Tấm bản đồ tình hình được trải ra trong toa đã cho thấy rõ
nguy cơ.
Kluge cố gây ấn tượng với Manstein bằng một lời khuyên. Mưu toan
kiểm soát sự di chuyển của quân đội tới tận cấp tiểu đoàn của Fuhrer cần
phải ngăn chặn ngay từ đầu. “Và nên nhớ”, Kluge nhấn mạnh, “Fuhrer đã
xưng xưng tự nhận rằng, quân ở Ostfront sở dĩ sống sót được qua cuộc
khủng hoảng mùa đông năm trước, không phải nhờ vào tinh thần binh sĩ và
sự cần mẫn của chúng ta mà hoàn toàn là nhờ vào tài năng của ông ta”. Ít lâu
sau cuộc gặp gỡ này, Hồng quân đã phát động một cuộc tấn công nhằm vào
Cụm Tập đoàn quân Trung tâm để ngăn bộ chỉ huy Đức đưa quân xuống giải
vây cho Stalingrad.
Đoàn tàu được sưởi ấm tiếp tục băng qua miền đất Nga phủ tuyết đầu
đông trắng xóa. Manstein và Ban Tham mưu của mình bàn luận về âm nhạc
cũng như về bạn bè và các mối quan hệ, chơi cờ, chơi bài, và luôn né tránh
chính trị. Trung úy Stahlberg nghe nói Manstein có quan hệ bà con với cố
tổng thống Paul von Hindenburg, ướm hỏi không biết vị thống chế nào trong
cuộc chiến này có thể trở thành “vị cứu tinh của đất mẹ” trong trường hợp
thất bại hoàn toàn. “Chắc chắn không phải tôi”, Manstein đáp ngay.
Sinh nhật 55 tuổi của thống chế vào ngày 24 tháng 11, ngày họ tới sở chỉ
huy Cụm Tập đoàn quân B. Tướng Weichs đưa bản đồ chiến dịch mới cập
nhật ra, không hể giấu giếm sự trầm trọng của tình hình. Điện từ bản doanh
Fuhrer mới đến, ra lệnh Tập đoàn quân số 6 cố thủ “pháo đài Stalingrad” và
