binh nhẹ có thể tự di chuyển được là có cơ hội đi được”, một sĩ quan quân
bưu thuật lại. “Chỉ đủ chỗ cho khoảng bốn cái cáng trong một chiếc Heinkel,
còn thương binh nhẹ thì có thể nhồi tới gần hai chục. Thành ra nếu bị
thương nặng hay ốm yếu quá không đi lại được thì chết như chơi”. Tuy thế
vận may vẫn xảy ra. Anh chàng sĩ quan này lợi dụng quân hàm của mình
đưa một hạ sĩ quan bộ binh đã nằm ba ngày ngoài sân bay với một vết đạn
trên lưng lên máy bay mình. “Tôi chịu chẳng hiểu anh chàng này làm sao
mà ra được tận sân bay”. Anh này còn kéo được cả một hạ sĩ quan lớn tuổi
đang sốt cao nữa lên theo.
Quân cảnh dã chiến mà binh lính ghét đặt cho biệt danh “chó xích” vì trên
cổ đeo xiềng gắn một mề đay hình lưỡi liềm to tướng đứng gác ở lối ra
đường băng, kiểm tra kỹ giấy tờ để không lọt lưới kẻ giả ốm nào. Khi hy
vọng trốn được giảm dần vào tháng 1, họ càng hay dùng tiểu liên dồn
thương bệnh binh lui lại.
Máy bay to bốn động cơ Focke-Wulf Condor dồn được nhiều thương binh
hơn, từ tuần thứ hai của tháng 1 có vài chiếc được dùng. Tuy vậy, chúng rất
hay giở chứng nếu chở quá tải. Một trung sĩ Sư đoàn phòng không số 9 theo
dõi một chiếc Condor ì ạch tăng tốc, mang theo hai đồng đội của mình. Sau
khi cất cánh, máy bay lao thẳng lên để cố lấy độ cao, những con người bất
lực bên trong hẳn bị lăn lông lốc về phía đuôi vì thấy bỗng dưng đuôi nó
thụt xuống. Động cơ rú lên, mũi máy bay gần như chĩa thẳng lên trời, thế rồi
cả máy bay rơi xuống đất ngay phía ngoài đường băng và nổ tung thành quả
cầu lửa và kèm theo “tiếng nổ điếc tai”.
Xa bên ngoài góc tây Kessel, binh lính chứng kiến số phận của các máy
bay vận tải Junkers, biết rõ rằng bên trong là đồng đội mình. Thường thì
những máy bay này “không kịp lấy độ cao, cứ thế băng qua lưới lửa phòng
không và có kết cục thê thảm. Từ dưới chiến hào nhìn lên tôi đã thấy mấy
chiếc bị thế rồi, sầu não lắm”.
Máy bay chở thương binh, quân bưu và một số chuyên gia ra ngoài thì
cũng chở về một số sĩ quan đi nghỉ phép ngay trước khi vòng vây đóng lại.
Vì ở Đức tin tức bị bưng kín nên nhiều người trong số họ trước khi đến
