Đến giai đoạn rút chạy này những hy vọng của quân Đức về các sư đoàn
tăng SS và quân nhảy dù cứu viện rốt cuộc đã tiêu tan ở hầu hết mọi người.
Các sĩ quan biết rằng khí số của Tập đoàn quân số 6 đã hết. “Một vài chỉ
huy”, một bác sĩ kể, “tìm đến chúng tôi xin thuốc độc để tự tử”. Các bác sĩ
nhiều người cũng nảy sinh ý định tự sát nhưng rồi cân nhắc kỹ, họ biết rằng
bổn phận của họ là phải ở lại với thương binh. Trong 600 bác sĩ của Tập
đoàn quân số 6, không một ai còn đủ sức làm việc mà lại bay thoát thân cả.
Lúc này thương bệnh binh trong các trạm quá đông nên phải nằm chung
giường. Thường các thương binh nặng được đồng đội khiêng vào thì bác sĩ
xua họ ra vì đã sẵn nhiều ca không cứu nổi rồi. “Đối mặt với từng ấy đau
khổ”, một trung sĩ không quân ghi lại, “quá nhiều người đau đớn, nhiều
người chết và biết chắc không ai giúp gì được, chúng tôi lẳng lặng khiêng
trung úy ra. Không ai biết tên họ của những con người bất hạnh nằm xếp lớp
dưới đất, mất máu, cóng lạnh, nhiều người mất chân, mất tay, cuối cùng
cũng chết vì không thể giúp gì được”. Thiếu thạch cao để bó bột nên các bác
sĩ phải dùng giấy bó chân tay gãy. “Các ca sốc hậu phẫu tăng vọt”, một bác
sĩ phẫu thuật ghi lại. Các ca bạch hầu cũng tăng mạnh. Tệ nhất là chấy rận
sinh sôi trên thương binh. “Trên bàn mổ, chúng tôi phải gạt rận trên người
và quần áo bệnh nhân rồi đem hắt vào lửa. Chúng tôi còn phải bắt chúng
trên lông mày và râu, bám chi chít như chùm nho”.
Ở chỗ gọi là bệnh viện tại Gumrak còn ghê hơn ở Pitomnik nữa, phần lớn
là vì nước ngập lầy lội. “Đây đúng là một thứ địa ngục”, một sĩ quan bị
thương từ mũi Karpovka đưa về kể lại. “Người ta ngã xuống chết chồng lên
nhau thành đống bên cạnh đường. Chả ai còn thiết gì nữa. Không có băng
gạc gì. Sân bay bị bắn phá, 40 người nhồi trong một căn hầm đào cho 10
người, mỗi lần nổ lại rung bần bật”. Cha tuyên úy ở bệnh viện được mệnh
danh là “Vua Tử thần của Gumrak” vì mỗi ngày ông phải làm lễ xức dẫu cho
hơn 200 người. Các cha tuyên úy, sau khi vuốt mắt cho người chết, thường
bẻ phần dưới của thẻ lính coi như chứng tử chính thức. Thường thì túi họ
đầy lên rất nhanh.
