đều đóng cửa. Lúc chúng được mở lại, khách ăn được động viên nên giới
hạn trong các món Feldkuchengerichte - “món chiến trường” - để thể hiện
tính đoàn kết với binh lính ở Nga, đây rất có thể lấy cảm hứng từ lần nhịn
miệng của Zeitzler. Tuy thế, Goering vẫn cố dàn dựng để Horcher, quán ruột
của ông, được mở lại thành câu lạc bộ sĩ quan dành cho không quân.
Một thông điệp nửa kín nửa hở được loan truyền theo nhiều cách, rằng
các tướng lĩnh thuộc giới thượng lưu cổ hủ đã phản bội lý tưởng Quốc xã.
Sau đó không lâu, tất cả thành viên hoàng gia Đức đang phục vụ trong quân
đội được yêu cầu từ nhiệm. Ngay cả việc cưỡi ngựa trong công viên
Tiergarten cũng bị dẹp luôn.
Ngày càng nhiều khẩu hiệu tuyên truyền của Quốc xã được viết lên tường,
nhưng người dân Berlin tai quái lại thích câu: “Hãy tận hưởng chiến tranh,
hòa bình sẽ tệ hơn nhiều”. “Chịu đựng” trở thành từ được dùng búa xua
trong ngôn ngữ tuyên truyền. Nỗi lo sợ cho tương lai ngày càng lớn, trên hết
là trước quyết tâm báo thù của Nga. Một chủ quán ở vùng Rừng Đen
lính sang Ostfront lúc về nghỉ phép đã nói với Christabel Bielenberg: “Nếu
ta phải trả giá cho 1/4 những gì ta đã làm ở Nga và Ba Lan, thưa bà bác sĩ,
thì ta khốn đốn to, mà cũng đáng thôi”.
Những người Đức không theo Quốc xã mới nhận thấy sự tréo ngoe lố
bịch rõ ràng hơn cả. Cuộc xâm lược Liên Xô đã khiến người dân Nga quyết
tâm bảo vệ chế độ Stalin. Giờ đây nguy cơ thua trận lại buộc người Đức
phải bảo vệ chế độ Hitler và tránh một thảm bại. Khác nhau ở chỗ người
Nga đã có cả một lãnh thổ rộng mênh mông để mà rút về, trong khi phía
Đức, hai đầu đều có địch, gánh chịu những trận đánh bom ồ ạt và bị bao vây.
Đã thế, Roosevelt và Churchill ở Casablanca còn tuyên bố quyết đánh cho
phe Trục đầu hàng vô điều kiện. Thế là Goebbels càng mạnh tay làm tới.
Phe đối lập, vì đủ thứ lý do, từ do dự đến không đồng tâm chia sẻ hoạn
nạn nên đã không hành động kịp thời. Lúc này đã quá trễ để thuyết phục phe
Đồng minh rằng có triển vọng dân chủ thay thế chế độ Quốc xã, thay vì một
cuộc đảo chính cung đình của các tướng lĩnh chỉ lo thất bại. Các thành viên
trong nhóm dù ý thức được điều đó nhưng vẫn hy vọng ít ra Stalingrad cũng
