hay có ý muốn kéo họ lên. Số phận khủng khiếp của họ bên dưới không ai
đoái hoài. Nhu cầu dùng nhà cầu của những người đang bị lỵ quá cấp thiết.
Trớ trêu thay, chính nhà cầu đã cứu sống một trung úy trẻ đang đói gần
chết; trung úy đó là một bá tước có gia đình sở hữu vài lâu đài và điền trang.
Anh nghe tiếng một người lính nói gì đó đặc thổ âm quê mình nên kêu to hỏi
anh chàng kia quê ở đâu. Người lính nói tên một làng nhỏ gần đó. “Thế còn
anh là ai, quê ở đâu?” người lính hỏi lại. Trung úy trả lời. “Ô, phải rồi”,
người lính cười. “Tôi biết. Tôi thường thấy ngài cưỡi chiếc Mercedes thể
thao màu đỏ đi bắn thỏ qua đấy. Vậy là ta đồng hương. Nếu ngài đói thì may
ra tôi giúp được”. Người lính này được chọn làm hộ lý trong bệnh xá nhà tù,
mà ở đây nhiều bệnh nhân chết trước khi động đến khẩu phần bánh mì của
mình, nên anh ta đã tích trữ được một túi bánh khô để chia cho người khác
sau mỗi phiên trực. Sự can thiệp hết sức bất ngờ đó đã cứu mạng trung úy-
bá tước.
Chuyện sống chết nhiều khi khác hẳn những gì người ta tưởng. Những
người chết trước phần lớn đều to con, vạm vỡ. Những người thấp bé nhẹ cân
luôn có cơ hội hơn cả. Cả khi còn trong Kessel lẫn lúc đã vào trại tù, phần ăn
chia nhỏ đều nhau chỉ đủ cầm hơi cho những người vừa vặn, chẳng ai chia
theo kích thước thân thể cả. Lạ một cái là trong các trại lao động cưỡng bức
Soviet thì chỉ có ngựa mới được ăn theo kích thước.
* * *
Khi mùa xuân đến, chính quyền Soviet bắt đầu phân bố lại tù binh trong
vùng. Cả thảy 235.000 quân binh cũ của Tập đoàn quân số 6 và Tập đoàn
tăng số 4, kể cả số bị bắt trong cố gắng giải cứu của Manstein vào tháng 12,
cùng quân Romania và các đồng minh khác, đang bị giam giữ trong 20 trại
tù và bệnh xá nhà tù trong khắp vùng.
Các tướng là những người đầu tiên rời đi. Đích đến của họ là một trại gần
Moskva. Họ lên đường trên thứ mà các sĩ quan cấp dưới giễu cợt gọi là
“đoàn tàu trắng” vì các toa của nó rất tiện nghi. Đúng là chua chát khi mà
