Chiến tranh Bảy Năm (1756-1763): là cuộc chiến xảy ra giữa hai liên
quân; một bên gồm Anh/Hannover, Phổ; bên kia gồm Pháp, Áo, Nga, Thụy
Điển và Sachsen.
Vùng lồi (salient, bulge): vùng chiến địa ăn sâu vào lãnh thổ đối
phương, bị đối phương vây từ nhiều phía.
Manfred von Richthofen (1892-1918): phi công ace-of-aces (át chủ
bài) của Không quân Đế quốc Đức trong thế chiến I, biệt danh là Der Rote
Baron (Nam tước Đỏ), nổi tiếng với chiến tích bắn hạ 80 máy bay đối
phương. Richthofen cũng là một gia đình quý tộc sản sinh ra nhiều nhân vật
nổi tiếng.
Panzer grenadier (tiếng Đức); bộ binh cơ giới, có thể là đơn vị độc lập
hoặc phiên chế trong một sơ đoàn tăng.
Hussar: kỵ binh nhẹ Trung Âu thế kỷ XVIII và XIX.
Có nhiều dư âm của cuộc Nội chiến Tây Ban Nha, Chính Richthofen
đã tham gia ném bom Guernica. Ruben Ruiz Ibarruri, con trai của La
Pasionaria (tức Dolores Ibarruri, Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Tây Ban Nha),
đại đội trưởng súng máy thuộc sư đoàn súng trường cận vệ số 35, tử trận ở
phía nam Kotluban. Có bốn người đã làm cố vấn ở Tây Ban Nha sau này là
nguyên soái Liên Xô, liên quan chặt chẽ tới trận Stalingrad là Nikolay
Voronov, Rodion Malinovsky, Konstantin Rokossovsky và Aleksandr
Rodimtsev, Tướng Mikhail Shumilov tư lệnh Tập đoàn quân số 64 cũng
từng làm cố vấn. Voronov còn chỉ huy pháo binh quân Cộng hòa trong cuộc
bao vây chống lại Quân đoàn Phi châu của Tướng Franco. (TG)
Chỉ có một số ít người ở Tập đoàn quân số 6 từng nghe nói đến tộc
người Sarmatia ở hạ nguồn sông Volga — mà theo Herodotus thì có gốc từ
con lai giữa người Scythia và các phụ nữ Amazon - cho phép phụ nữ tham
gia chiến tranh. (TG)
Lend-Lease: chương trình của Hoa Kỳ hỗ trợ các nước Đồng Minh
trong Thế chiến II.
Tác giả dùng tiếng Đức: “mit Eleganz”.
