Stalin”, gầm rú thay cho hiệu lệnh tấn công. Sáng hôm sau Zhukov tung
thêm Tập đoàn quân xung kích số 1, Tập đoàn quân số 16 của Rokossovsky
và hai tập đoàn quân khác đánh vào bên trong sườn này. Về phía nam
Moskva, các cánh của Guderian cũng bị tấn công từ nhiều hướng. Chỉ trong
vòng ba ngày, các tuyến liên lạc của ông đã bị uy hiếp nghiêm trọng, ở trung
tâm, các cuộc tấn công liên tiếp đã ngăn không cho Thống chế Kluge điều
quân từ Tập đoàn quân số 4 của ông đến hỗ trợ các cánh bị uy hiếp.
Lần đầu tiên Hồng quân có được ưu thế trên không. Các trung đoàn không
quân được đưa đến các sân bay phía sau Moskva, được bảo vệ chống băng
giá, trong khi máy bay của Luftwaffe hoạt động từ các đường băng dã chiến,
cứ phải đốt lửa dưới từng động cơ để làm tan băng. Người Nga được tận
hưởng niềm vui đổi vận. Họ biết việc rút lui sẽ khủng khiếp thế nào đối với
những người lính Đức ăn mặc phong phanh phải chống chọi với bão tuyết và
và những cánh đồng tuyết cóng.
Các cuộc phản công được giúp thêm rất nhiều nhờ những cú đột kích vào
tuyến sau của Đức gây hoảng sợ và rối loạn. Các phân đội du kích do các sĩ
quan biên phòng của NKVD tổ chức được tung vào sau lưng quân thù, tấn
công từ đầm lầy đóng băng và rừng cây bụi cỏ. Các tiểu đoàn Sibir chuyên
tác chiến mùa đông từ Tập đoàn quân xung kích số 1 xuất hiện bất thần từ
màn sương mù êm ru, chỉ có tiếng bàn trượt xiết xuống mặt tuyết mà thôi.
Các sư đoàn kỵ binh Hồng quân cũng đột kích sâu vào tuyến sau trên mình
những con ngựa Cossack nhỏ bé nhưng dẻo dai. Các phân đội hoặc cả trung
đoàn bất ngờ xuất hiện 20-30 km phía sau chiến tuyến, phá tan các khẩu đội
pháo hoặc các kho quân nhu, kiếm tuốt trần vung lên cùng tiếng thét xung
trận kinh hồn táng đởm.
Kế hoạch bao vây của Hồng quân chẳng mấy chốc đã thấy rõ. Trong 10
ngày, các quân đoàn của von Bock buộc phải kéo mọi thứ rút lui đến hàng
trăm kilomet. Moskva đã tạm yên. Quân Đức được trang bị kém cho tác
chiến mùa đông giờ đây đành phải trần thân giữa trời mà chịu rét.
Các sự kiện diễn ra ở nơi khác cũng quan trọng. Ngày 7 tháng 12, một
ngày sau cuộc phản công chính bắt đầu, người Nhật đã tấn công Trân Châu
