với Chúa. Niềm tin của ta là vào chiến thắng. Các chiến binh dũng mãnh của
tôi muôn năm!” Hơn thế, ông còn đích thân hủy hết các mệnh lệnh phi pháp
của cấp trên, một lần ông còn xuống từng đơn vị để đảm bảo các sĩ quan đều
hiểu đúng. Ông chọn Groscurth làm Tham mưu trưởng và họ đã cùng nhau
chỉ huy ổ đề kháng cuối cùng ở Stalingrad, trung thành với nghĩa vụ của
mình chứ không phải với lãnh tụ.
* * *
Trái với mọi quy tắc chiến tranh, có đầu hàng, lính Hồng quân vẫn không
chắc đã giữ được mạng sống. Vào ngày thứ ba của cuộc xâm lược Ukraina,
August von Kageneck, chỉ huy trinh sát Sư đoàn tăng số 9, từ tháp pháo
chiếc xe trinh sát của mình đã trông thấy “những xác chết nằm thành hàng
ngay ngắn dưới rặng cây dọc theo con đường làng, tất cả có cùng một tư thế
- mặt úp xuống”. Rõ ràng họ đã không bị giết trong chiến đấu. Tuyên truyền
của Quốc xã khơi dậy đồng thời nỗi sợ bản năng lẫn lòng hận thù, kích động
người lính giết càng nhiều càng tốt, thế mà còn nhắc họ rằng họ là những
lính Đức quả cảm. Điều đó tạo ra một sự kết hợp có tính hủy diệt mạnh mẽ,
vì đó là cố gắng kiểm soát những dấu hiệu hèn nhát lộ ra ngoài, do vậy nó
tạo ra phản ứng tàn bạo nhất. Nỗi sợ lớn nhất mà tuyên truyền Quốc xã kích
động cho lính là sợ bị bắt. “Chúng tôi sợ”, von Kageneck thú nhận, “sợ rơi
vào tay người Nga, chắc chắn họ khao khát trả thù sau đòn tấn công bất ngờ
của chúng tôi”.
Các sĩ quan tôn trọng giá trị truyền thống thậm chí còn hoảng hơn khi
nghe chuyện lính thử súng vào hàng dài tù binh Soviet đang bị giải về tuyến
sau. Những hàng dài bất tận những người thua trận, đói lả và nhất là khát
giữa cái nắng hè chói chang, những bộ quân phục nâu xỉn với cái mũ ca lô
phủ đầy bụi đất trông không khá hơn bầy gia súc là mấy. Một phóng viên
Italia đã từng thấy nhiều dòng tù binh, viết: “Hầu hết đều bị thương. Họ
không được băng bó, khuôn mặt bết máu trộn lẫn bụi, quân phục họ tơi tả,
tay đen sạm. Họ đi chậm, người nọ dìu người kia”. Những người bị thương
