nói chung không được sơ cứu, còn những ai không thể đi hoặc gục xuống vì
kiệt sức liền bị bắn bỏ. Không được chở lính Soviet trên xe quân sự Đức vì
sợ lây chấy rận, bọ chét. Không được quên 600 tù binh Soviet đã bị đem ra
thử hơi ngạt ở Auschwitz vào ngày 3 tháng 9 năm 1941. Đây là lần đầu tiên
khí Zyklon B được đem ra thử nghiệm.
Với những ai còn sống mà đến được trại tù binh thì cơ hội sống sót xem
ra cũng không quá 1/3. Tổng cộng có cả thảy 3 triệu lính Hồng quân trong
số 3,7 triệu đã chết trong các trại của Đức do bệnh tật, bị đày ải, bị bỏ đói và
ngược đãi. Chính Quân đội Đức chứ không phải SS hay một tổ chức Quốc
xã nào khác, phải chịu trách nhiệm đối với tù binh. Xử sự của nó khiến ta
nhớ lại câu mà hoàng đế Willhelm II đã phán vào năm 1914 rằng 90.000 tù
binh Nga bị bắt ở Tannenberg “cứ để cho chết đói là xong”.
Trên mặt trận phía nam, trại tù binh của Đức ở Lozovaya mà cuộc tấn
công của Timoshenko đã tràn qua, để lộ ra những điều kiện kinh khủng với
các tù binh Hồng quân đang chết dần “vì lạnh, vì đói, vì bị hành hạ tàn bạo”.
Yury Mikhailovich Maximov thuộc Sư đoàn súng trường số 127, bị bắt vào
mùa thu năm 1941 là một trong số những người bị đưa đến Novo-
Aleksandrovsk. Cái nơi được gọi là trại này không có lều lán gì, chỉ là một
bãi đất trống quây kẽm gai. Toàn bộ 18.000 tù binh ở đây được cho ăn từ 12
cái vạc để nấu những tảng thịt ngựa tổ chảng. Khi lính canh ra hiệu lệnh đến
lấy đồ ăn, ai mà chạy là súng máy bắn hạ ngay. Xác họ bị bỏ ở đấy ba ngày
để làm gương.
Các sĩ quan Đức ngoài mặt trận muốn tù binh được đối xử tốt hơn vì
những lý do thực tế. “Thông tin của chúng về quân số, tổ chức và ý đồ của
địch có thể có ích hơn những gì tình báo của ta đưa lại”, một chỉ thị của
trưởng ban quân báo Sư đoàn bộ binh số 96 ghi như vậy. Chỉ thị còn thêm:
“Lính Nga khá ngờ nghệch khi trả lời thẩm vấn”. Cục tuyên truyền Bộ Tư
lệnh tối cao Wehrmacht (OKW) lúc đó cũng ban bố mệnh lệnh rằng cần
khuyến khích lính Nga đào ngũ để giảm bớt thương vong cho lính Đức.
Nhưng bộ phận tình báo ngoài mặt trận thừa biết rằng việc này “chỉ có tác
