lượng lớn xe tăng của Timoshenko. Thiệt hại của Đức chỉ hơn 20.000 người.
Những lời chúc mừng từ khắp nơi đổ đến. Paulus thấy mình được tung hô
trên báo chí Quốc xã vốn không mấy khi tán dương giới quý tộc phản động
nên cứ làm rùm beng lên về xuất thân bình dân của ông. Fuhrer tặng ông
huân chương Chữ thập Hiệp sĩ và gửi điện nói rằng ông ta đánh giá cao
“thắng lợi của Tập đoàn quân số 6 trước kẻ thù vượt trội về quân số”.
Schmidt, Tham mưu trưởng của Paulus, ít lâu sau cho rằng tác động có ảnh
hưởng nhất của trận đánh này là vào thái độ của Paulus đối với Hitler. Quyết
định của Quốc trưởng cho lùi cuộc phản công đầy tham vọng lại đã cho
Paulus thấy được lãnh tụ tài ba cỡ nào và khả năng vượt trội của OKW trong
nhận định tình huống chiến lược.
Trớ trêu là trong hoàn cảnh đó Paulus còn nhận được một bức thư khen
ngợi dạt dào cảm xúc của thiếu tá bá tước Claus von Stauffenberg ở Bộ
Tổng tham mưu, người từng đồng hành với ông trong một phần của trận
đánh. “Thật là trong lành”, Stauffenberg viết, “được thoát khỏi bầu không
khí này để đến với môi trường nơi những người đàn ông cống hiến những gì
tốt đẹp nhất của mình không hề tính toán, và hiến dâng đến cả tính mạng của
mình không một lời phàn nàn, trong khi các lãnh đạo và những người đáng
ra phải làm gương lại so đo tranh cãi về uy tín của mình, hoặc không có can
đảm để nói ra suy nghĩ của mình trong các vấn đề ảnh hưởng đến tính mạng
của hàng ngàn chiến hữu”. Paulus hoặc không nhận ra hay nhiều khả năng là
cố tình lờ đi cái thông điệp ẩn bên trong.
Rõ ràng Paulus nhất quyết không nhìn nhận lại những sai lầm của Hitler,
kể cả sau khi kế hoạch của Chiến dịch Barbarossa bị thay đổi do thói sớm
nắng chiều mưa của Quốc trưởng năm ngoái, đáng lẽ ông đã có thể cảm
nhận được mối nguy hiểm thực sự của một chỉ huy chiến trường. Bị đầu độc
bởi niềm tin mình không thể sai lầm và nắm lợi thế có đường dây liên lạc
gần như tức thì với tất cả các sở chỉ huy, Hitler có thể kiểm soát mọi động
thái từ xa như thể chúa trời.
