nhận huân chương Chữ thập Hiệp sĩ với Lá sồi, giải thích. “Chúng tôi hăm
hở xông lên phía trước nhưng vẫn biết rằng đến mùa đông địch sẽ lại tấn
công”. Họ cũng gần như quên mất tiềm năng của nước Nga, đất rộng mênh
mông, khí hậu khắc nghiệt và đường sá tệ hại phá hỏng hết khí tài hiện đại
và buộc họ trở về với chiến thuật và điều kiện chiến đấu chẳng khác gì thời
Thế chiến I.
Trong những tháng đầu chiến dịch, bộ binh tính toán cẩn thận xem mình
đã tiến được bao xa kể từ lúc vượt qua biên giới trong buổi sáng đầu tiên của
Barbarossa. Giờ thì họ chả còn quan tâm đến chuyện đó nữa. Họ cứ lầm lũi
bước tới, mặt xạm đen bụi đường quyện mồ hôi, với nhịp độ 10 km/giờ cố
bắt kịp các đơn vị cơ giới. Các chỉ huy xe tăng dường như cũng quên rằng
pháo binh của hầu hết các sư đoàn vẫn còn chưa cơ giới hóa, những con
ngựa kéo nhọc nhằn thường xuyên bị sặc trong đám mây bụi, còn lính pháo
thì vật vờ lắc lư trên lưng chúng. Nhưng công nghệ và thảo nguyên bằng
phẳng cũng đem lại một lợi thế lớn. Nếu có ai bị thương trong cuộc rượt
đuổi để bắt kịp nhau này thì sẽ nhanh chóng được đưa đi ngay bằng
“Sanitats-Ju”, một chiếc Junker 52 được chuyển đổi thành máy bay cứu
thương.
Choáng ngợp trước chân trời xa tít tắp và bầu trời lồng lộng và có lẽ cả vì
xe lắc lư như điên qua các ổ gà giống như con tàu trên sóng lớn, người giàu
tưởng tượng hẳn sẽ thấy thảo nguyên như biển cả khó lường. Tướng
Strecker đã mô tả nó trong một lá thư như “một đại dương có thể nhấn chìm
những ai xâm phạm”. Làng mạc trở thành những hòn đảo. Trên thảo nguyên
cháy nắng, chúng còn là nguồn nước uống. Nhưng một chỉ huy xe tăng có
thể thấy một mái vòm củ hành của nhà thờ lộ ra đằng xa, rồi khi đến nơi thì
thấy cạnh đó cả làng đã bị tàn phá, có khi còn cả những đoạn gỗ đang cháy
dở. Chỉ những ống khói bằng gạch là còn nguyên. Xác ngựa và gia súc nằm
ngổn ngang, bụng trương phình trong cái nóng, chân chổng lên trời quái
đản. Thường thì dấu hiệu duy nhất của sự sống là con mèo hoang, kêu thảm
thiết trong đống đổ nát.
