Làng nào chưa bị cuộc chiến tàn phá thì có thể một ông lão nông dân rụt
rè xuất hiện, bỏ mũ ra chào như thể trước mặt ông chủ đất thời trước cách
mạng, rồi vội vàng đi lấy nước cho khách. Cánh đàn bà có thể nhân cơ hội
lùa ngỗng ra con mương hay bụi rậm nào gần đấy để giấu, nhưng rồi họ sẽ
nhận ra rằng lính Đức mũi cũng thính không thua gì các đội trưng thu trước
đây.
Lính không chỉ lấy củ cải củ hành ngoài đồng, họ còn sục vào hầu như
mọi mảnh vườn rẻo đất mà họ đi qua. Gà, vịt, ngỗng là chiến lợi phẩm ưa
thích nhất vì chúng gọn nhẹ và dễ nấu nướng. Clemens Podewils, phóng
viên chiến trường đi theo Tập đoàn quân số 6, đã mô tả trong nhật ký về một
nhóm lính chiến ghé qua một làng vào ngày 30 tháng 6 sau một trận đụng
độ: “Những hình hài đen nhẻm từ xe tăng và xe xích bánh sau nhảy xuống.
Đột nhiên một cảnh hành hình diễn ra. Gia cầm cổ rỏ máu, đập cánh phành
phạch trong cơn giãy chết được đưa về các xe. Đám người lại nhảy lên xe,
xích xe nghiến xuống đất và đoàn xe tiếp tục lên đường”. Một thứ mà họ tha
không lấy của dân trong mùa hè đó là hạt hướng dương mà lính Đức gọi đùa
là “chocolat Nga”.
Có một sự khập khiễng đáng ngại trong nhiều vấn đề, có vẻ như mối liên
hệ giữa những cảnh tượng khủng khiếp với sự liên quan của chính mình
không còn nữa. “Một thằng bé thật bé”, một sinh viên thần học 20 tuổi viết
trong thư. “Nó không van xin, chỉ lúng búng trong mồm “Xin ngài bánh mì”.
Lạ thay có biết bao buồn tủi, chịu đựng và hờ hững chứa đựng trong một
khuôn mặt trẻ thơ”. Chẳng bao lâu sau đó, chính anh chàng sinh viên thần
học ấy đã trở lại là người lính, ngay trước khi chết đã bộc lộ chất trữ tình của
trường phái lãng mạn đầu thế kỷ XIX: “Nước Đức, con không thường nói từ
này, người là đất nước của những trái tim vĩ đại mạnh mẽ. Người là mái nhà
của con. Đáng đánh đổi cả cuộc đời để là hạt giống của người”.
Các đồng minh của Đức cướp bóc với quan niệm trái khoáy về đạo đức
khi cho rằng lấy của cộng sản là việc nên làm. “Quân ta mới thó được ba
bình sữa”, một viên hạ sĩ Hungary viết trong nhật ký. “Mấy mẹ đàn bà giấu
