16 • Thiền sư Ajahn Chah
được thiết lập với một sự chú tâm chánh niệm và sự bình an
vững chắc và không lay chuyển, thì chúng ta có thể tham dự
vào việc điều tra liên tục để tìm hiểu thực tại của sắc thân,
cảm giác, nhận thức, ý nghĩ, tâm thức; các hình sắc, âm
thanh, mùi hương, mùi vị, những cảm nhận thân và những
đối tượng của tâm. Khi chúng liên tục khởi sinh, chúng ta
liên tục điều tra với một sự kiên định nhất quán không để
mất đi sự chánh niệm của mình. Rồi sau đó chúng ta sẽ biết
được những thứ đó đích thực là gì. Chúng chỉ xuất hiện theo
đường lối tự nhiên của chúng. Đó là lẽ tự nhiên đến đi, sinh
diệt của chúng. Khi sự hiểu biết này của chúng ta tăng lên, trí
tuệ được sinh ra. Một khi đã có sự hiểu biết rõ ràng (sự rõ
biết) về đường lối diễn ra của mọi thứ, đúng như chúng đích
thực là, thì những nhận thức (tưởng) của chúng ta từ trước
giờ sẽ được bứng bỏ và sự hiểu biết trí thức theo khái niệm
trước giờ sẽ biến chuyển thành trí tuệ đúng đắn. Đó là nói
chung về cách giới, định, tuệ hợp nhất lại và hoạt động như
một.
Khi trí tuệ gia tăng và mạnh mẽ hơn thì sự định tâm
cũng trở nên mạnh chắc hơn theo. Khi định càng vững chắc
và khó lay chuyển thì giới hạnh cũng bao trùm hơn và khó
lay chuyển. Khi giới hạnh được hoàn thiện, nó dung dưỡng
sự định tâm, và khi định gia tăng nó làm tăng độ chín chắn
của trí tuệ. Ba mảng tu tập này đan quyện vào nhau. Khi hợp
nhất vào nhau, ba phần này tạo thành Bát Thánh Đạo, con
đường của Đức Phật. Khi giới, định, tuệ đạt đến đỉnh cao,
con đường Đạo này có sức mạnh tẩy sạch mọi thứ đã làm ô
uế và ô nhiễm sự tinh khiết nguyên sơ của cái tâm.
3
Khi tham
3
[Không thừa khi nhắc lại, những ô nhiễm (kilesa) là những tính chất làm ô
nhiễm, làm ô uế, hay gây độc hại cho cái tâm. Đó là những tính tham, sân, si,
và bất kỳ trạng thái bất thiện nào của tâm từ tham, sân, si mà ra.]
